تقریبا همه ما با رزین و کاربردهای مختلف آن کم و بیش آشنا هستیم و حتی از وسایل ساخته شده با رزین استفاده می کنیم. اما تنها یادگرفتن راه های استفاده از رزین در موقعیت های مختلف کافی نیست. ما در این مطلب قصد داریم بعد از معرفی اجمالی رزین و کاربردهای مختلف آن، ضمن شرح ضرورت پاک کردن رزین، روش های مختلف انجام این کار را نیز شرح دهیم.
پس اگر روزانه با این ماده سر و کار دارید و می خواهید یک جنبه مختلف از کار با آن را یاد بگیرید، تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
رزین چیست؟
در پاسخ به سوال رزین چیست باید گفت، رزین یک ماده شیمیایی مایع است که آن را طی فرایندی با مواد دیگری به نام سخت کننده ها ترکیب می کنند و پس از اضافه کردن مواد مجاز، برای کاربری دلخواه مورد استفاده قرار می دهند.
جالب است بدانید در گذشته از صمغ گیاهان مختلف رزین می ساختند و هنوز بسیاری از هنرمندان به استفاده از این نوع رزین علاقه مند هستند.
اما ساخت آن با مواد شیمیایی در حجم بالا و در مدت زمان کوتاه تری، رزین شیمیایی را جایگزین رزین طبیعی کرده است و واژه رزین در این مطلب به نوع مصنوعی آن اطلاق می شود.
امروزه از زرین برای کاربردهای مختلفی در صنعت و هنرهای مختلفی استفاده می کنند که عمده ترین کاربردهای آن عبارت هستند از:
- ساخت زیورآلات
- ساخت انواع لوازم دکوری منزل
- ساخت میزهای مقاوم و کاربردی
- دیزاین وسایل مختلف آشپزخانه مانند انواع تخته سرو یا زیر لیوانی
- پوشش دهی کف منزل و فضاهای تجاری
- پوشش دهی کف سرویس بهداشتی و حمام
- پوشاندن سقف
- ضدآب کردن سطوح روی کابینت و کانتر آشپزخانه
- استفاده های صنعتی مانند پوشاندن لوله های آب و گاز
رزین ها انواع مختلفی دارند و میزان ویسکوزیته (میزان مایع بودن) بودن آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است. بهتر است در هنگام خرید مواد رزین و ترکیبات مجاز آن به کاربری مورد انتظار نیز توجه کنید و متناسب با هدف خود از اجرای رزین، یکی از انواع آن را بخرید.
ضرورت پاک کردن رزین
معمولا کسانی که با رزین کار می کنند برای سرعت بخشیدن به کار از فن های مخصوصی استفاده خواهند کرد تا سرعت خشک شدن مواد را بالا ببرند.
اما گاهی ناخواسته مقداری از رزین روی سطح دیگری می افتد و به سرعت خشک می شود. به عنوان مثال هنگام کار کردن با مواد ممکن است ببینید رزین روی لباس های شما خشک شده است.
همچنین بعضی اوقات مواد رزینی سطح زیرین کار را نیز درگیر می کنند و قبل از اقدام شما برای پاک کردن آن خشک می شوند.
دست ها از دیگر قسمت هایی هستند که از شر رزین خشک شده در امان نیستند. از سوی دیگر ممکن است ارتکاب بعضی اشتباه ها در حین انجام کار، لزوم پاک کردن رزین را برای شما آشکارتر کند.
در مواردی نیز تصمیم برای تغییر کاربری و ظاهر وسایل مورد نیاز یا تغییر دکوراسیون منزل و محل کار، ملزم به پاک کردن مواد رزینی از روی سطوح است.
پس در چنین شرایطی و نمونه های مشابه این سوال در ذهن شما ایجاد می شود که بهترین روش پاک کردن رزین از سطوح مختلف چیست؟ در ادامه این مطلب راهکارهایی مطمئن برای حل این مشکل ارائه خواهیم داد.
پاک کردن رزین از روی دست
دست های شما یکی از گزینه هایی هستند که به طور مستقیم با مواد رزینی ارتباط دارند. حتی اگر حین انجام کار دستکش بپوشید، ممکن است قطراتی از زرین روی ساق دست ها بیافتد و سفت و سخت شود.
سخت شدن این مواد روی پوست بدن حس ناخوشایندی دارد و بهتر است که به سرعت آن را پاک کنید. برای پاک کردن این مواد از روی بدن، باید رزین را دوباره به حالت مایع در بیاوریم.
برای این کار از حلال های شیمیایی مختلف استفاده کنیم که بهترین آن ها از قرار زیر هستند:
- استون خالص بهترین انتخاب برای از بین بردن لکه های رزین روی سطح پوست است.
- تینرهای مختلف نیز می توانند برای پاک کردن مواد شیمیایی از روی پوست مناسب باشند.
- بوتانول و زایلن از دیگر موادی هستند که این قدرت را دارند که رزین جامد روی پوست دست را به حالت مایع آن دارند.
البته باید توجه داشته باشید که ریختن حلال های شیمیایی روی پوست در برخی افراد ایجاد حساسیت می کند. به همین خاطر قبل از استفاده از آن ها برای کل ناحیه مورد نظر، بهتر است بر قسمت کوچکی از پوست خود تست حساسیت انجام دهید.
پاک کردن رزین از روی لباس
ریختن رزین روی لباس های کار و سطوح پارچه ای اطراف کار ممکن است برای شما یا هر فرد دیگری پیش بیاید. اگر بخواهید مواد شیمیایی رزینی را از روی پارچه پاک کنید، بهترین راه کمک گرفتن از حلال های معرفی شده در بخش قبل است.
برای این کار بهتر است ابتدا قسمت مورد نظر را با آب خیس کنید، سپس مقدار مناسبی از حلال را روی پارچه بریزید و اجازه دهید تا چند دقیقه روی آن بماند.
بعد از گذشت چند دقیقه با مالیدن دو قسمت از پارچه به یکدیگر، مطمئن شوید که حلال موردنظر تاثیر داشته است و سپس آن را آبکشی کنید. این روش برای فرش، مبل یا هر نوع سطح مشابه دیگری نیز قابل استفاده است.
از بین بردن رزین روی سایر سطوح
پاک کردن رزین از روی هر سطح دیگری به غیر از پارچه و پوست، محتمل و قابل پیش بینی است. ممکن است شما بخواهید این ماده شیمیایی را از روی متریال هایی مانند چوب، فلز، پلاستیک، شیشه و غیره پاک کنید.
در این موارد روش عمل تقریبا مشترک است و می توانید با یکی از روش های زیر، از شر رزین خشک شده خلاص شوید.
روش انجماد
یکی از راه های مطمئن برای پاک کردن مواد رزینی، اسپری کردن مواد منجمد کننده روی سطح مورد نظر است. این مواد در اکثر ابزار فروشی ها و با برندهای مختلف به فروش می رسند.
استفاده از مواد منجمد کننده برای پاک کردن رزین از سطوح مختلف در چند مرحله مختلف انجام خواهد شد:
- اولین مرحله در این روش، استفاده از عینک های مناسبی است که جلوی ورود گازهای سمی متصاعد شده از رزین را به داخل چشم بگیرد.
- حتما در هنگام استفاده از اسپری های منجمد کننده، یک ماسک مناسب به صورت خود بزنید و منافذ بینی و دهان خود را با کمک یک محافظ بپوشانید.
- در مرحله بعد باید دستکش مناسبی به دست کرده و از تماس مستقیم پوست با اسپری خودداری کنید.
- باز کردن در و پنجره و ایجاد تهویه مناسب، لازمه انجام کار است.
- مهم ترین مرحله کار، تکان دادن قوطی حاوی مواد و اسپری کردن آن از فاصله ۳۰ سانتی متری روی سطح مورد نظر است.
- بعد از اسپری کردن بلافاصله دمای رزین پایین می آید و شکننده خواهد شد. به همین علت باید با استفاده از یک چکش مناسب به سطح رزین ضربه بزنید تا قطعات آن مانند شیشه خورد شوند.
- قطعات را از سطح کار جمع کنید و با یک دستمال تمیز جسم مورد نظر را به حالت اولیه بازگردانید.
روش حرارت دادن
اگر به اسپری های منجمد کننده دسترسی ندارید و می خواهید رزین را با یک روش دیگر پاک کنید، بهتر است به سراغ روش حرارت دادن بروید. در این روش نیز باید مانند روش انجماد، تمام نکات ایمنی را از رعایت کنید.
به عبارت دیگر پوشیدن دستکش های مناسب، زدن ماسک محافظ و همچنین عینک های کاملا چسبیده به پوست صورت، از لازمه های کار کردن به روش حرارت دادن است.
همچنین پنجره ها را برای ایجاد تهویه مناسب باز بگذارید و اجازه ندهید کودکان یا افراد بدون ماسک، نزدیک محل انجام کار شوند.
برای پاک کردن رزین با روش حرارت دادن، سطح کار را با استون خالص خیس کنید و اجازه دهید تا اثر کند. شدت و زمان لازم برای اثر کردن استون متفاوت است.
به عنوان مثال رزین در بافت چوب نسبت به بافت شیشه نفوذ بیشتری دارد پس زمان لازم برای اثرگذاری آن نیز بیشتر خواهد بود.
پس از این که احساس کردید استون اثر کرده است، با استفاده از یک سشوار صنعتی، به رزین حرارت دهید. اگر سشوار صنعتی در اختیار ندارید، می توانید از دستگاه هویه کمک بگیرید. اما برای حرارت دادن از طریق هویه، لازم است نوک دستگاه را به طور مستقیم روی رزین قرار دهید.
نکته قابل ذکر درباره این روش، جلوگیری از حرارت دادن به طور کلی و گسترده است. برای خودداری از این کار، نقاط ۵ الی ۸ سانتی متری از رزین را در نظر بگیرید و ابتدا آن را حرارت دهید و پاک کنید، سپس به سراغ سایر قسمت ها بروید.
در مرحله آخر، رزین حرارت دیده و نرم شده را با یک کاردک از سطح زیرین خود جدا کنید و سپس روی آن را دستمال بکشید.
روش شیمیایی
آخرین و شاید آسان ترین راه برای پاک کردن رزین، استفاده مستقیم از مواد شیمیایی حلال مانند تینر یا سایر موراد مشابه است.
ماده شیمیایی پاک کننده را با توجه به ضخامت رزین و سطح زیرین آن انتخاب کرده و از مواد بسیار قوی برای پاک کردن مواد رزینی از روی سطوح لطیفی مانند پارچه خودداری کنید.
بعد از این که مقدار مناسبی از ماده شیمیایی را روی سطح ریختید، نزدیک به یک ساعت اجازه دهید تا رزین در اثر فعل و انفعالات حلال نرم و آسیب پذیر شود.
البته این زمان نیز با توجه به سطح کار و ضخامت رزین متفاوت خواهد بود. پس از اطمینان از تاثیر مثبت ماده شیمیایی، با کمک مخلوط تری سدیم فسفات و آب، اضافه های رزین را پاک کنید. معمولا نسبت تری سدیم فسفات به آب، دو الی سه قاشق غذاخوری به پنج یا شش لیتر آب است.
زمانی که اضافه های زرین را پاک کردید، مانده آن را به کمک یک کاردک تیز از سطح زیرین جدا کرده و آن را بشویید یا با یک دستمال نمناک تمیز کنید.
سخن نهایی
رزین یکی از مواد شیمیایی و حاصل پیشرفت های علم شیمی است که امروزه در موقعیت های مختلفی از آن استفاده می کنند. گاهی به دلایل مختلفی مانند تغییر کاربری جسم، سطح یا عوض کردن آن تصمیم به پاک کردن رزین خواهید گرفت.
همچنین افتادن قطرات رزین مایع روی پوست، لباس و سایر موارد، دلیل دیگری برای استفاده از پاک کننده های مخصوص این ماده است. ما در این مطلب روش های مختلفی را برای پاک کردن رزین از روی سطوح و متریال های متنوع معرفی کردیم و مراحل آن را نیز با ذکر نام مواد لازم توضیح دادیم.
