تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که اولین بار، چه زمانی یک انسان خانه خود را رنگ آمیزی کرده است؟
برای پاسخ به این سوال نیاز است اطلاعات خود را در مورد تاریخچه رنگ ساختمانی افزایش دهید. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا نکات مهم و کاربردی در این زمینه را بررسی کنیم.
رنگ‌ها به همراه خود روحیه هنری را در درون انسان بیدار می‌کنند. انسان‌های اولیه زندگی در حال سفر داشته‌اند. به مرور بشر به سمت یک‌جا نشینی رفته و همین زمان، اولین باری است که رنگ ساختمانی معنا پیدا کرده است.
البته استفاده‌ای که اجداد ما از رنگ‌ها می‌کرده‌اند تنها برای رنگ کردن محیط زندگی خود نبوده و بیش‌تر جنبه ثبت تاریخ و اتفاقات مهم زندگی‌شان بوده است. رنگ‌هایی که در قالب تصاویری از شکار یا اتفاقات مهم دیگر بر روی غارهای کشیده شده‌اند، می‌توانند تا ۱۰۰۰۰۰ سال قدمت داشته باشند.
پیش بینی می‌شود انسان‌های اولیه برای دسترسی و تهیه رنگ از منابع طبیعی استفاده می‌کرده‌اند. این مواد می‌توانند شامل هر چیزی از جمله خاک یا حتی پوسته حلزون‌ها باشد.
برای درک بهتر تاریخچه رنگ ساختمانی بهتر است از ابتدا و اولین آثار یافت شده تا به امروز را مورد بررسی قرار دهیم. برای این منظور رنگ ساختمانی، ویژگی‌ها و نوع اجرای آن را در دوره‌های زمانی مهم، بررسی خواهیم کرد.
تاریخچه رنگ ساختمانی در مصر باستان
در تقویم چند هزار سالی را به جلو حرکت می‌کنیم تا به عصر فراعنه و مصر باستان برسیم. مصریان اعتقاد زیادی به حفظ تشریفات و اعمال مخصوص خود داشته‌اند. نقاشی و رنگ بر روی دیوار‌های معابد و محل دفن افراد مهم، یکی از همین تشریفات است. آن‌ها به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشته‌اند و این موضوع را به راحتی می‌توان از نقاشی‌های به جای مانده تشخیص داد.
تمام آثاری که از آن زمان به جای مانده‌اند، بیانگر نوع زندگی و فرهنگ مردمان مصر باستان خواهد بود. استفاده از رنگ ساختمانی در میان مصریان عموماً برای اجرای نقاشی‌های خود بوده است. می‌توان نحوه استفاده آن‌ها از رنگ ساختمانی را شیوه نوین در آن زمان دانست.
به مرور زمان اما این روند تغییر خواهد کرد. ادامه این روند به آرامی نشان می‌دهد که تاریخچه رنگ ساختمانی چگونه در طی زمان شکل گرفته است. مصریان باستان در یک دوره ۱۳۰۰ ساله، تعداد زیادی از این آثار و نقاشی‌های مقدس خود به جای گذاشته‌اند.
تاریخچه رنگ ساختمانی در قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی
استفاده از رنگ برای نقاشی دیوارها و محیط خانه به شکل امروزی، تاریخ دقیق ندارد. با توجه به شواهد می‌توان آن را به قرون ۱۲ یا ۱۳ میلادی نسبت داد. مدارک ثبت شده و قابل اعتمادی از این بازه وجود ندارد و نمی‌توان به صورت قطعی در این مورد بحث کرد.
قرون ۱۷ و ۱۸ میلادی از این نظر برای انسان‌ها بسیار مهم و بحث برانگیز خواهد بوده‌اند. در این بازه استفاده از رنگ عموماً برای پوشاندن دیوارها و در جهت حفاظت بوده است. عقاید و فرهنگ مردمان آن زمان به نحوی باعث شدند که دید کلی نسبت به نقاشی و رنگ آمیزی کمی منفی باشد.
این موضوع تا حدی ادامه پیدا کرده بود که در بعضی شهرها، استفاده از رنگ ساختمانی برای نقاشی ممنوع اعلام شده بود. در جوامعی که کمی مذهبی‌تر بوده‌اند، تزیین خانه به کمک رنگ نوعی کفر و بی دینی به حساب می‌آمده است.
هنرمندان برای رنگ آمیزی یا نقاشی خانه در این بازه روشی را اجرا می‌کرده‌اند که شاید هنوز هم در بعضی نقاط مورد استفاده باشند. در این شیوه از رنگدانه‌های خرد شده و روغن در مصالح ساختمانی مانند ملات استفاده می‌شده است. روش اجرای این نقاشی‌ها نیز کاملاً به صورت دستی و با استفاده از قلم مو بوده است.
نقاشی ساختمان در قرون ۱۹ و ۲۰ میلادی
کمی جلوتر در قرون ۱۹ میلادی می‌توانید شاهد پیشرفت چشم‌گیر بشر در زمینه تولید و استفاده از رنگ‌های ساختمانی باشید. انقلاب صنعتی در این قرن باعث شده تا این صنعت روند دیگری را پیش بگیرد. ظهور کارخانه‌های تولید رنگ و شروع استفاده گسترده از آن را می‌تواند به این قرن نسبت داد.
در میان آثار ثبت شده می‌تواند اسناد مربوط به اولین کارخانه تولید رنگ را یافت. این کارخانه متعلق به شخصی به نام توماس چایلد بوده است. کارخانه رنگ چایلد در بوستون آمریکا و در سال ۱۷۰۰ میلادی شروع به کار کرد.
استفاده از مواد شیمیایی مضر برای انسان تا اواخر قرن ۲۰ یک امر عادی به حساب می‌آمد. سرب یکی از خطرناک‌ترین موادی بود که برای بهبود کیفیت و ماندگاری رنگ به آن اضافه می‌شد. این مواد در خانه باعث ایجاد آسیب‌های جبران ناپذیر در ساکنین شدند و هم‌چنین نقاشان بسیاری در این مسیر، بر اثر مسمویت ناشناخته جان خود را از دست دادند.
مصرف سرب در امریکا و در این دوره زمانی بسیار شایع بود و خطرات زیادی را به همراه داشت. در نهایت استفاده از سرب در رنگ ساختمای توسط کمسیون ایمنی کالاهای مصرفی و در سال ۱۹۸۷ ممنوع اعلام شد.
رنگ ساختمانی در سال های اخیر
روند رو به پیشرفت این صنعت باعث شد تا در سال ۱۹۴۰ برای اولین بار رنگ آکریلیک تولید شود. اما به دلایل مختلفی تا اواخر قرن ۲۰ میلادی استفاده از آن چندان رایج نبود. این موضوع تا سال ۲۰۰۵ هم ادامه دارد که ایرادات بسیاری به این نوع رنگ گرفته شده است.
امروزه اما محبوب‌ترین نوع رنگ ساختمانی را می‌توان رنگ آکریلیک ساختمانی دانست که هم برای انسان و هم برای طبیعت بی ضرر هستند. نوع استفاده و البته میزان تقاضا برای رنگ در قرن ۲۱ میلادی رشد بسیار زیادی داشته و از رنگ‌ها تقریباً در هر ساختمانی استفاده می‌شود. از طرفی تجهیزات به روز به اجرای سریع و آسان‌تر رنگ‌های ساختمانی بسیار کمک کرده‌اند.
پیدایش رنگ در ایران
تاریخچه رنگ ساختمانی در ایران سابقه بسیار طولانی دارد. ایرانیان جز اولین اقوامی شناخته می‌شوند که به تولید و استفاده از رنگ مشغول شده‌اند. استفاده از رنگ‌ها در ساختمان‌ها به منظور لعاب کاری و محافظت از دیوارها در ایران به قرون ۱۰ و ۱۱ میلادی برمی‌گردد.
در دوره‌های مختلف و حکومت‌هایی که بر سر کار می‌آمدند، رنگ‌ها جدیدی استفاده می‌شدند. آثار باستانی به جای مانده در دوره‌های هم‌چون ساسانیان، تزیین مسجد جامع نایین مربوط به زمان صدر اسلام، مسجد جمع بسطام در دوره سلجوقیان، نقاشی‌های کوه خاجه در سیستان و بسیاری موارد دیگر را می‌توان از نمونه‌های کاربرد رنگ ساختمانی در ایران باستان دانست.
استفاده از رنگ‌ها به شکل امروزی و در واقع ظهور کارخانه‌های رنگسازی در ایران به سال ۱۳۱۸ شمسی بازمی‌گردد. ” شرکت رنگ سازی ایران ” که توسط مرحوم احمد صانعی تاسیس شد، برای اولین بار تولید رنگ‌های ساختمانی نوین را در کشور رواج داد.
سخن آخر در مورد تاریخچه رنگ ساختمانی
پیشرفت‌های چشمگیری در سال‌های اخیر و در صنعت رنگسازی رخ داده است. رنگ‌ها جدید با قابلیت‌های ماندگاری بالا و زیبایی خیره کننده و هم‌چنین روش‌های نوین برای اجرا آن‌ها، باعث شده‌اند که استفاده گسترده‌ای در خانه‌ها و ساخت و ساز داشته باشند.
مطالبی که در این مقاله برای درک بهتر تاریخچه رنگ ساختمانی در اختیار شما قرار گرفته تنها بخش کوچکی از مطالب موجود در این حوزه است. اما با استفاده از آن‌ها می‌تواند شروعی برای مطالعه مدارک و آثار به جای مانده در این حوزه داشته باشید، اگر به اطلاعات بیشتری در این زمینه داشتید پیشنهاد می‌شود مقاله تاریخچه پیدایش رنگ‌ها را مطالعه کنید.
