امروزه ام دی اف نقش مهمی در دکوراسیون داخلی دارد و از آن در طراحی داخلی به‌خصوص در آشپزخانه برای ساخت کابینت‌ها استفاده می‌کنند. استفاده از ام دی اف در ساخت کمد، دکور، میز، سرویس خواب و سایر وسایل خانه از جمله کاربردهای دیگر آن است.
اما چون ام دی اف خام فورا رنگ را جذب می‌کند، باید از رنگ‌های مخصوصی تحت عنوان رنگ ام دی اف استفاده کرد. به‌عنوان مثال یکی از با کیفیت‌ترین رنگ‌ها برای چوب و کابینت‌های ام دی اف پلی اورتان است، زیرا خیلی زود خشک می‌شود و مقاومت بالایی نیز دارد. دیگر رنگ‌های مخصوص ام دی اف را در ادامه معرفی می‌کنیم.
یک بخش دیگر از این مطلب را هم به آموزش رنگ آمیزی ام دی اف به‌صورت مرحله به مرحله اختصاص دادیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
ام دی اف چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
ام دی اف بر خلاف چوب‌هایی که در طبیعت پیدا می‌شوند، چوبی صنعتی است. در واقع برای ساخت ام دی اف از خرده چوب و ضایعات آن استفاده می‌کنند. این ضایعات را وارد دستگاه ریفاینر می‌کنند که در نهایت به الیاف چوب تبدیل می‌شوند.
سپس این الیاف را با چسب مخلوط می‌کنند و آن‌ها را به‌صورت لایه لایه روی هم می‌گذارند. وقتی این ترکیب به ضخامت لازم رسید، آن را از غلطک رد می‌کنند تا تحت فشار به ضخامت مد نظر برسد. در مرحله بعد آن را تحت فشار و حرارت قرار می‌دهند و پرس می‌کنند. سپس ام دی اف را از دستگاه سمباده عبور می‌دهند تا پرداخت شود.
از جمله ویژگی‌های ام دی اف مقاومت بسیار زیاد در برابر پوسیدگی، فرسایش و ترک است، در نتیجه استحکام بالایی دارد. این چوب در برابر حرارت و آتش نیز مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد و در اثر رطوبت زود خراب نمی‌شود.
جذب رنگ در ام دی اف
ممکن است بخواهید به جای ام دی اف‌هایی که یک لایه چوب رویشان قرار دارد، از نوع خام ام دی اف استفاده کرده و آن را رنگ کنید.
شاید فکر کنید رنگ کردن آن ساده است اما در واقع ام دی اف خام جذب رنگ به‌شدت بالایی دارد. بافت این چوب از خرده چوب ساخته می‌شود، بسیار متخلخل است و خیلی سریع رنگ را به خود جذب خواهد کرد.
بنابراین باید از رنگ ام دی اف استفاده کنید که مخصوص این نوع چوب است. اما اگر رنگ کاری ام دی اف را تجربه کرده باشید، می‌دانید جذب رنگ در مقطع و محل برش آن بیشتر است. پس چاره چیست و چه کار باید کرد؟
جلوگیری از جذب رنگ ام دی اف
بهترین کاری که می‌توانید در شروع رنگ کاری ام دی اف و جلوگیری از جذب رنگ انجام دهید، سمباده زدن آن است. طوری‌که سطح این چوب صیقلی شود.
انواع رنگ ام دی اف
انواع رنگ ام دی اف را می‌توانید از فروشگاه‌های رنگ ساختمان تهیه کنید و در دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:
رنگ پایه آب
رنگ‌های پایه آب خیلی زود خشک می‌شوند و معمولا بوی رنگ‌های روغنی را ندارند، به‌همین خاطر بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرند. رنگ‌های پایه آب مواد سمی کمتری دارند اما قیمت آن‌ها نسبت به رنگ‌های دیگر بالاتر است.
البته دوام این رنگ‌ها از رنگ روغنی کمتر است. پس سعی کنید از این رنگ برای جاهایی استفاده کنید که در معرض رطوبت و آب نیستند. از طرفی رنگ‌های پایه آب کمی ظاهر مات دارند. مارک‌های اکریلیک، گچ، پلاستیک و لاتکس از نمونه رنگ‌های پایه آب محبوب بازار هستند.
رنگ پایه روغن
رنگ پایه روغن بوی تندی دارد اما کیفیت آن بسیار بالا است. کار کردن با این رنگ‌ها کمی سخت‌تر است و به مهارت بیشتری نیاز دارد. انواع رنگ روغنی از مواد شیمیایی ساخته می‌شود و هنگام استفاده لازم است که محیط کار شرایط تهویه مناسبی داشته باشد.
رنگ روغنی براق‌تر از رنگ پایه آب است و برای جاهایی که مرتب باید شسته شوند، انتخاب رنگ ام دی اف روغنی مناسب‌تر است. فقط حواستان باشد اگر این رنگ را انتخاب کردید، پس از استفاده از سریش و بتونه، بتونه فوری را حتما بزنید، سپس سمباده کنید و رنگ روغنی را بزنید. علاوه بر این، رنگ روغنی کلا دیر خشک می‌شود و نباید آن را ضخیم اجرا کرد.
رنگ فوری خودرویی
یکی از رنگ‌هایی که می‌توانید از آن برای رنگ کاری ام دی اف استفاده کنید، رنگ فوری خودرویی است. این رنگ را پس از بتونه کاری و سیلر می‌توانید به‌کار ببرید. یعنی تمام مراحل آماده سازی ام دی اف را انجام می‌دهید و سپس از رنگ فوری خودرو استفاده می‌کنید.
همچنین اگر کمی کیلر به آن اضافه کنید رنگ براق‌تری خواهید داشت. سپس با یک پولیش سطح را صیقلی کنید.
رنگ اکریلیک
رنگ اکریلیک به سیلر نیازی ندارد. فقط بعد از آماده‌سازی ام دی اف خام یک دور رنگ اکریلیک بزنید و پس از خشک شدن آن، سمباده کنید. بعد سطح چوب را با اکریلیک یک تا دو مرحله دیگر رنگ بزنید. در پایان کیلر یا پلی استر استفاده کنید.
رنگ فوری مخصوص چوب
برای این نوع رنگ نیز مراحل اولیه آماده‌سازی را انجام دهید. سیلر را با تینر رقیق کنید و با پیستوله آن را بزنید. پس از سه بار اجرای سیلر، رنگ فوری چوب را با تینر رقیق کنید.
با پیستوله سطح ام دی اف را دو تا سه بار رنگ کنید. وقتی رنگ خشک شد، از وارنیش استفاده کنید. کیلر و پلی استر وارنیش‌هایی هستند که می‌توانید از آن‌ها را برای این کار استفاده کنید.
رنگ‌های پلی اورتان
این رنگ‌ها از نوع پوششی هستند، طول عمر بالایی دارند، برای ام دی اف خام بسیار مناسب بوده و قدرت چسبندگیشان بالا است. برای خرید رنگ پلی اورتان به این صفحه در رنگ تهران مراجعه کنید.
نحوه آماده سازی ام دی اف برای رنگ کاری
همان‌طور که گفتیم این نوع چوب رنگ را به شدت جذب می‌کند. پس باید زمان خرید رنگ ام دی اف، رنگی را انتخاب کنید که پوشش داشته باشد تا بافت ام دی اف دیده نشود.
ابتدا سطح ام دی اف را با مل و سریش بتونه کنید. بتونه کاری را جوری انجام دهید که سطح کار صاف و یکنواخت باشد، یعنی اختلاف سطحی پیش نیاید.
استفاده از سیلر پس از بتونه کاری یکی از کارهایی است که می‌توانید با انجام آن جلوی جذب را بگیرید. توصیه می‌کنیم روی سطح ام دی اف را ۲ یا ۳ مرتبه سیلر بزنید.
البته برای آب‌گریز کردن رنگ پس از اجرای بتونه مل و سریش، می‌توانید بتونه فوری بزنید. پس از آن یک دست رنگ روغنی یا رنگ فوری کار را مقاوم خواهد کرد. پس از این مقدمات آماده‌سازی، مراحل رنگ کاری ام دی اف به شرح زیر است.
مراحل انجام رنگ ام دی اف و روش اجرا
مراحل زیر را باید به ترتیب انجام دهید.
۱) سمباده زدن سطح ام دی اف
سمباده اولین مرحله از آموزش است که جنس و ضخامت آن بسیار موثر خواهد بود. البته برای این کار از سمباده لرزان نیز می‌توانید استفاده کنید. قسمت‌هایی را که ابزار خورده است، با سمباده دستی پرداخت کنید. سطح مقطع کار را هم به‌خوبی سمباده بزنید و پرداخت کنید.
۲) بتونه کاری ام دی اف
برای رنگ ام دی اف نیازی به بتونه رنگی ندارید. بتونه را باید خودتان بسازید. کمی مل را روی سطحی بریزید و به مقدار ۱۰ درصد از حجم مل، به آن سریش را اضافه کنید.
اگر سریش را کمتر از این میزان بریزید، بتونه خوب به سطح نمی‌چسبد و موقع سمباده‌زنی کنده می‌شود. اگر سریش بیش از حد بریزید، بتونه سفت می‌شود و سمباده زدن را دشوار می‌کند.
سپس آب را اضافه کنید، با کاردک آن را هم بزنید و خوب ورز دهید تا خمیر بتونه یک‌دستی را آماده کنید. بتونه را با یک لیسه یا کاردک روی سطح ام دی اف بزنید و همه سطح آن را بتونه کاری کنید.
پس از سطح باید سراغ مقاطع و بخش‌های ابزار خورده بروید و آن‌جا را نیز بتونه بزنید. برای این بخش‌ها دقت کنید و بتونه را با ضخامت بیشتری بزنید.
۳) پرداخت بتونه پس از خشک شدن
با سمباده دستی می‌توانید بتونه را پس از خشک شدن سمباده کنید. برای این کار از سمباده شماره ۱۲۰ و ۱۵۰ استفاده کنید. برای سمباده زدن مقاطع، تخته پوست مناسب‌تر است، به‌این شکل سطح یکنواختی شکل خواهد گرفت.
حالا باید گردوخاکی را که از سمباده زدن به‌وجود آمده است، از بین ببرید. با فشار باد می‌توانید چنین کاری را انجام دهید. اگر لازم بود قسمت‌های لازم را یک مرتبه دیگر بتونه بزنید و پرداخت کنید. به این ترتیب کیفیت رنگ کاری ام دی اف را افزایش می‌دهید.
۴) رنگ‌آمیزی و اجرای رنگ
حالا دیگر می‌توانید رنگ مورد نظرتان را با انتخاب از بین مواردی که در بالا معرفی کردیم، روی کار اجرا کنید.
سخن نهایی:
در این مطلب تمام مراحل آموزش رنگ آمیزی ام دی اف از آماده سازی گرفته تا رنگ‌آمیزی آن را توضیح دادیم. همچنین گفتیم برای این کار از چه رنگ‌هایی می‌توانید استفاده کنید و هرکدام چه ویژگی‌هایی دارند. با رعایت نکات بالا می‌توانید سطح این نوع چوب را به‌خوبی رنگ کنید و با مشکل روبرو نشوید؛ پیشنهاد می‌کنیم مقاله انواع رنگ چوب که در همین راستا است را نیز مطالعه کنید.