امروزه در یک جهان صنعتی زندگی می کنیم. در این عصر کیفیت زندگی انسان وابسته به ماشین ها و ابزارآلاتی است که از آن ها استفاده می کنیم. برای همین استفاده از مواد و وسایلی که به پیشرفت تجهیزات و افزایش عمر ما کمک کنند، اهمیت پیدا می کند. شما می توانید مواد ارزان قیمتی را که کاربری بسیار دارند، به وفور در هر صنعتی پیدا کنید. اما مقاوم و باکیفیت بودن آنان، چیزی است که اهمیت بیشتری دارد. رزین فایبر گلاس یکی از موادی است که سایر ویژگی ها را در عین ارزان بودن، دارد. اما رزین فایبر گلاس چیست؟
فایبر گلاس را در کارخانه ها به کمک مواد نفتی و الیاف شیشه می سازند. این ماده اهمیت بسیار بالایی در پیشبرد صنایع مختلف دارد. اگر می خواهید بدانید رزین فایبر گلاس چیست و چه کاربردهایی دارد، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
رزین فایبر گلاس چیست؟
رزین نوعی پوشش مقاوم برای سطوح از جنس مواد نفتی و پشم شیشه است. کاربرد پشم شیشه در ساختار این محصول، تقویت کنندگی است. مواد پلیمری نفتی مانند رزین به کار رفته در آن نیز، به عنوان مواد زمینه ای کاربرد دارند.
در ساخت رزین فایبرگلاس، عموما از رزین پلی استر غیر اشباع استفاده می کنند. اما بسته به کاربری آن، ممکن است از انواع دیگری از رزین ها مانند اپوکسی ها، وینیل استرها، فنولیک ها نیز استفاده کنند.
مزایای استفاده از رزین فایبر گلاس
مواد مشابهی نسبت به این محصول در بازار وجود دارند اما کاربرد رزین فایبر گلاس در صنایع و مزایایی که دارد، دلیل برتری آن است. از جمله مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبکی زیاد
- مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی مختلف
- پایداری و مقاومت ابعادی در برابر اشعه UV
- قابلیت شکل پذیری خوب
- قیمت نسبتا پایین
ویژگی های رزین فایبر گلاس
ویژگی های رزین فایبر گلاس، ارتباط مستقیمی با مواد تشکیل دهنده آن دارد. از آن جایی که بسته به کاربری ممکن است در ساخت آن از انواع مختلفی از رزین استفاده شده باشد، پس ویژگی های متفاوتی هم خواهد داشت. سه رزین صنعتی زیر، تعیین کننده ویژگی های نهایی این محصول هستند:
- رزین وینیل استر
- انواع رزین پلی استر (ارتوفتالیک و ایزوفتالیک)
- انواع رزین اپوکسی
رزین فایبر گلاس با پایه پلی استر
در صنایع دریایی از رزین های ارتوفتالیک و ایزوفتالیک استفاده می کنند. از نظر ظاهری و عملکردی این دو نوع ماده که در دسته رزین های پلی استر قرار می گیرند، شباهت دارند. اما عملکرد آن ها را مقاومت شیمیایی و مکانیکی متفاوتشان، متمایز می کند.
رزین ارتوفتالیک مقاومت بالاتری نسبت به ایزوفتالیک دارد. به همین دلیل کاربرد رزین فایبر گلاسی که با این ماده ساخته شده باشد، در صنایع دریایی بیشتر است.
رزین فایبر گلاس با پایه وینیل استر
باید اشاره کنیم مقاومت شیمیایی رزین فایبر گلاسی که با وینیل استر ساخته شده باشد از نمونه ساخته شده با پلی استر، بیشتر است.
از ویژگی های رزین فایبر گلاس با پایه وینیل استر می توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- استحکام کششی بالا
- پایداری بالا به ویژه در محیط های قلیایی شدید
- خاصیت چقرمگی ایدآل
رزین فایبر گلاس با پایه اپوکسی
اگر از بسیاری از افراد بپرسید رزین فایبر گلاس چیست و از چه نوع رزینی ساخته شده است، اپوکسی را به شما معرفی می کنند. این نوع رزین بهترین انتخاب برای ساخت قطعات و ورق های فایبر گلاس است.
تقویت اپوکسی با الیاف آرامید و کربن، به آن ویژگی های منحصر به فردی می دهد و آن را برای استفاده در صنایع کشتی سازی و ساخت قایق به گزینه ای مناسب تبدیل می کند.
فایبر گلاس های با پایه رزین اپوکسی چنان مقاومت و کیفیت مناسبی دارند که می توانند در صنعت هواپیماسازی به جای آلیاژهای فلزی مورد استفاده قرار بگیرند.
ساختار رزین فایبر گلاس
رزین فایبر گلاس از دو ماده اصلی یعنی پشم شیشه و الیاف پلیمری (رزین) تشکیل شده است. اما مواد دیگری نیز در ساختار این محصول وجود دارد تا کاربرد رزین فایبر گلاس را در صنایع مختلف افزایش دهند. در لیست زیر دیگر مواد تشکیل دهنده آن را آورده ایم:
- رزین
- الیاف شیشه (سوزنی، حصیری و ترکیب سوزنی-حصیری)
- هاردنر
- تیتان
- اروزیل
- کربنات کلسیم
انواع رزین فایبر گلاس
کاربرد رزین فایبر گلاس به شکلی است که در صنایع مهم متعدد قابل استفاده باشد. به همین دلیل این نوع رزین در بازار به دو شکل متفاوت ورق فایبر گلاس و کامپوزیت فایبر گلاس وجود دارد.
ورق فایبر گلاس
استفاده از رزین فایبر گلاس به صورت ورق در صنایع مختلف، رواج بیشتری دارد. این محصول ترکیبی از رزین پلی استر، الیاف شیشه و رنگ است. از فوم ها نیز با هدف تقویت آن برای بعضی مصارف خاص استفاده می کنند.
اصلی ترین کاربرد این ورق، برای عایق کردن و ساخت مخازن است. کاربرد رزین فایبر گلاس به صورت ورق، موارد زیر را نیز در بر می گیرد:
- ایجاد نورگیر در بخش سقف یا بدنه سالن های سوله
- پارکینگ و گلخانه
- کابینت
- کفی عقب اتومبیل
- سونا
- مخازن سپتیک
کامپوزیت فایبر گلاس
در ساخت کامپوزیت فایبر گلاس از یک یا چند الیاف تقویت کننده که با رزین احاطه شده اند، استفاده می کنند. خواص این محصول، شباهتی با ساختار تشکیل دهنده آن ندارد. این کامپوزیت علاوه بر ویژگی های خوبی که آن را کاربردی می کنند، یک عیب بزرگ دارد.
مشکل این محصول این است که به مدت طولانی در طبیعت باقی می ماند و با آن سازگاری ندارد. در برابر این عیب، از ویژگی های برجسته کامپوزیت فایبر گلاس نباید غافل شوید. موارد زیر تعدادی از آن ها هستند:
- سبک بودن
- استحکام بالا
- دوام و ماندگاری بالا
- پایداری در مقابل اشعه UV
- مقاومت بالای شیمیایی
- دارای اشکال متفاوت و کیفیت های گوناگون
- به صرفه بودن
کاربرد رزین فایبر گلاس
از رزین فایبر گلاس در صنایع مختلفی بسته به نیازهایشان استفاده می کنند. این مواد مقاومت خوبی در برابر عوامل بیرونی و درونی از خود نشان می دهند که آن را برای صنعت کاربردی کرده است. از جمله کاربردهای آن را در فهرست زیر ذکر کردیم:
- لوله سازی
- استخرهای فایبر گلاس
- خودروسازی
- سپرسازی
- عایق سازی مخازن آب
- قالب سازی
- سقف های کامپوزیتی
- انواع لنج و شناور
- صنایع هوایی
- نمای دکوراتیو ساختمان
- ساخت استخر و جکوزی
- مبلمان
- مواد بسته بندی
لوله سازی
کاربرد رزین فایبر گلاس در صنایع لوله سازی، برای ساخت لوله GRP است. در ساخت این نوع لوله از رزین، الیاف شیشه و مواد دیگری کمک می گیرند. نمونه کاربردهای آن به شرح زیر هستند:
- لوله انتقال آب
- جمع آوری فاضلاب
- جمع آوری آب های سطحی
- شبکه های آبیاری و زهکشی
- فاضلاب های صنعتی
- نیروگاه ها
- صنایع نفت و پتروشیمی
- شبکه های آتش نشانی
- لوله های انتقال مایعات خورنده شیمیایی مانند اسیدها و قلیاها
مصالح ساختمانی
در ساخت ساختمان های از پیش ساخته، از ورق های فایبر گلاس استفاده می کنند. با توجه به این که این رزین ها محکم، ضد آب و هوا هستند، در ساخت مصالح کاربردی برای داخل و خارج ساختمان، کاربرد پیدا کرده اند. از جمله کاربردهای خرید رزین فایبر گلاس در مصالح ساختمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصالح قابل استفاده در نمای ساختمان
- لوازم جانبی و روکش های ساختمانی
- تزئینات ستون ها و سقف های کاذب
قطعات و لوازم یدکی خودرو و هواپیما
صنعتگران در ساخت خودرو، هواپیماها و ناوهای کوچک و متوسط، از رزین فایبر گلاس استفاده می کنند. کاربرد رزین فایبر گلاس در این صنایع، به دلیل سبکی آن است. تابلوهای بدنه خودروها و هواپیماها، یکی از قطعاتی است که در آن این ماده به کار رفته است.
مواد بسته بندی
به طور کلی در ساخت چمدان ها و مواد بسته بندی که چهارچوب سخت دارند، رزین فایبر گلاس به کار می رود. ترکیب این ماده با چرم، چوب، پارچه و مواد دیگر، به محصولاتی که برای بسته بندی کاربرد دارند، استحکام می بخشد.
از آن جایی که این ماده شفاف است، قابلیت تبدیل آن به ورق های نازک و استفاده برای بسته بندی وجود دارد. البته پیشرفت در آب بندی حرارتی و بسته بندی وکیوم نیز، در چنین کاربری بی تاثیر نبوده اند.
مبلمان
سه ویژگی سبکی، دوام بالا و ضد آب بودن، از دلایل کاربرد رزین فایبر گلاس در صنعت مبلمان سازی هستند. از مبلمانی که این ماده در ساختارشان وجود دارد، بیشتر در فضاهای باز و پاسیوها استفاده می کنند. البته به این علت که این نوع از مبلمان ارزان نیستند، در همه فضاها کاربری ندارند.
کشتی سازی
در صنایع کشتی سازی، به موادی برای تعمیر و نگهداری نیاز دارند که علاوه بر ضد آب بودن، دوام و استحکام بالایی نیز داشته باشند. به همین دلیل استفاده از رزین فایبر گلاس در این صنعت کاربرد بسیاری دارد و یکی از عمده ترین موارد مصرف آن است.
البته به تازگی طبق تحقیقات صورت گرفته، مشخص شده است این مواد می توانند مقدار قابل توجهی از آب را به خود جذب کنند. بنابراین ممکن است امنیت کافی را برای استفاده نداشته باشند.
کاربردهای دیگر
از دیگر کاربرد رزین فایبر گلاس، می توان به استفاده در داخل ماشین های ظرفشویی و لباسشویی اشاره کرد. استفاده از رزین در داخل این محصولات، آن ها را می بندد و ضد آب نگه می دارد.
همچنین در ساخت رنگ های مخصوصی، از این ماده استفاده می کنند. این نوع رنگ روی سطوح فلزی ایجاد یک عایق کرده و از خوردگی آن جلوگیری می کند. فهرست زیر سایر کاربردهای آن را نشان می دهد:
- ساخت ورق های موج دار
- مواد ریخته گری و قالب
- سنگ مرمر مصنوعی و کشت شده
- سیم پیچ رشته
- پوشش مقاوم در برابر خوردگی
سخن نهایی
در این مطلب ما به شما توضیح دادیم که رزین فایبر گلاس چیست. این ماده وزن کم، استحکام و مقاومت بالایی دارد. به همین دلیل استفاده از آن در صنایع بسیاری به شکل های مختلف، رواج پیدا کرده است. در ساختار رزین فایبر گلاس رزین و الیاف شیشه به کار می رود. از طرفی بسته به آن است که کدام یک از انواع رزین در آن استفاده شده است، ویژگی ها و کاربردهای آن تفاوت پیدا می کند.