حتما شما هم بعد از رنگ آمیزی سطوح مختلف به ویژه سطوح آهنی یا سطوحی که در معرض هوای آزاد ، باران و نور خورشید قرار دارد ، شاهد زنگ زدگی یا از بین رفتن اثر رنگ شده اید. آهن، فولاد و سایر فلزات با تمام فوایدی که در ساخت وسایل مورد استفاده برای انسان و ساختمان ها دارند، یک عیب بسیار بزرگ را نیز در خود دارا هستند. فلزات پرکاربرد در صنعت ساختمانسازی در حالت طبیعی در برابر اکسیژن موجود در هوا مقاوم نبوده و در طول زمان با آن وارد واکنش میشوند. اثر حاصل از این واکنش را شما میتوانید به صورت پوسته شدن در روی سطح فلز مشاهده کنید که در اصطلاح به آن زنگ زدن میگویند. یک راه عالی برای جلوگیری از بروز این زنگ زدگیها استفاده از ضد زنگ است. اما ضد زنگ چیست و چرا استفاده از آن میتواند باعث تقویت فلزات در برابر اکسایش گردد؟
زنگ زدن فلز تنها مربوط به وسایل ساده موجود در خانه نیست. فلزات مورد استفاده برای دورسازی پنجرهها و دربها، ستونهای اصلی ساختمان و همچنین انواع فلزات به کار رفته در صنایع بزرگی مثل فولاد و … هم در برابر زنگ زدگی در امان نیستند.
در ساختمان های امروزی آهن ها اگر همراه با ضد زنگ نباشند، در برخورد با هوا و همچنین نفوذ آب و رطوبت در معرض این مشکل بزرگ قرار می گیرند. این برخورد میتواند در کنار عیبهایی که برای شکل ظاهری آن ها دارد، از نظر ویژگیها و ساختار مقاومتی اصلی فلزات نیز شرایط بدی را به دنبال داشته باشد.
در ادامه با پاسخ دادن به سؤال ضد زنگ چیست؟ سعی داریم تا اطلاعات بسیار کاربردی را درباره استفاده از این ماده در ساختمانسازی به شما ارائه دهیم. نکاتی که میتواند عمر مفید وسایل آهنی اطراف شما را چندین برابر نماید.
ضد زنگ چیست؟
در حال حاضر استفاده از آلیاژهای فلزات در صنعت آهن یا فولاد، ساختمانسازی و سایر صنایع مانند ساخت وسایل خانگی و … محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده و دائماً هم شاهد گستردهتر شدن چنین کاربردهایی هستیم. شرکتهایی که تاکنون از آلیاژهای بسیار مقاوم فلزات برای تولید محصولات خود استفاده نمیکردند، به دلیل کم توجهی کاربران از این پس مجبور به چنین کاری خواهند بود. آلیاژهای فلزات از ترکیب عناصر بسیار مختلفی در مواد اولیه آن ها ساخته میشود و هر کدام از مواد استفاده شده در این ترکیبات، خاصیت بخصوصی داشته و قابلیتی را به فلز مادر اعطا مینمایند. کربن، مولیبدن، کروم، نیکل و چند عنصر دیگر از اصلیترین عناصری هستند که از آن ها در آلیاژ فلزات استفاده میشود.
این توضیح مختصر برای این بود که عرض کنیم که اضافه شدن هر مادهای به فلزات، چه در ساختار اصلی و چه به عنوان محافظ، یک مزیت بزرگ است و سبب بالاتر بردن مقاومت آنها در برابر خوردگی، پوسیدگی و … است. با این شرایط پاسخ دادن به سؤال ضد زنگ چیست راحتتر خواهد شد.
ضد زنگ مادهای است که با اضافه کردن آن به سطح فلز میتوانید مقاومت آن را در برابر خوردگی و اکسایش با اکسیژن در رطوبت هوا، بالا برده و مانع از زنگ زدن آن شوید. در واقع استفاده از ضد زنگ یک اقدام مقرون به صرفه و بلند مدت، برای ایجاد اطمینان خاطر جهت جلوگیری از زنگ زدگی است. چرا که برای افزایش کاربرد فولاد و سایر فلزات باید از روش های محافظتی در برابر خوردگی استفاده شود. در غیر این صورت :
- مجبور به تعویض قطعه یا قسمتی از آن خواهید شد که لازمه آن پرداخت هزینه های بیشتر است.
- علاوه بر این ، موجب می شود که طول عمر فولاد و فلزات مورد نظر تا حد قابل توجهی کاهش یابد.
- همچنین باعث کاهش کارایی و افزایش هزینه های نگه داری از فلز می شود.
در ضد رنگ های با کیفیت رنگدانه های ضد خوردگی وجود دارد که خاصیت سطح فلز پایه را تغییر می دهد. با تغییر خاصیت سطح فلز مقاومت الکتریکی آن افزایش یافته و با جذب رطوبت ها از زنگ زدگی جلوگیری می کند.
ضد زنگها خود نیز از ترکیبات مختلفی ساخته میشوند. برای مثال: ضد زنگ آلکیدی که یکی از پرکاربردترین ضد زنگهای موجود در بازار، بر پایه آلکید رزین ساخته و تولید میشود.
چرا فلزات زنگ میزنند؟
اما خوب است با عواملی که باعث زنگ زدگی در فلزات میشود آشنا شویم؛ در این صورت بیشتر برایمان روشن میشود که چه مواقعی ضروری است تا از ضد زنگ استفاده کنیم.
عوامل زیر اصلیترین تأثیر را در زنگ زدن فلزات دارند:
- برخورد با هوا به صورت مستقیم
- رطوبت موجود در هوا یا آب و باران
- مواد شیمیایی مانند اسیدها که در املاح موجود در آب باران نیز وجود دارند.
- باد
- فرسایش و سایش
- میکروارگانیسمهایی مانند جلبکها و قارچها
- آب شور
- دود های صنعتی حاوی اسید ها ، قلیایی ها ، و مواد شیمیایی دیگر
- برخی از خاک ها به ویژه خاک رس؛ برای مثال خطوط لوله و سایر لوله های دفن شده در زیر زمین
- سایش بیش از حد فلزات بر اثر برخورد با سایر فلزات دیگر
- قرار گرفتن در معرض فشار زیاد و وزن سنگین
- الکترولیز و عدم تعادل برق
معایب استفاده از ضد زنگ
در مقابل استفاده از ضد زنگ معایبی دارد که باعث می شود در برخی از کسب و کار ها از ضد زنگ استفاده شود.
از مهم ترین معایب رنگ های ضد زنگ نیز می توان به موارد اشاره کرد:
- همه رنگ ها ۱۰۰% قابل شستشو نیستند.
- استفاده از رنگ های ضد زنگ با قلم مو باعث کاهش کیفیت کار اجرایی می گردد.
- رنگ های ضد زنگ درخشش کم تری نسبت به رنگ روغن دارند.
انواع ضد زنگ
در بند قبل و در پاسخ به سؤال ضد زنگ چیست؟ احتمالاً متوجه شدید که ضد زنگ به نوعی، یک عایق برای جلوگیری از پوسیدگیها و زنگ زدگی است که روی فلزات را میپوشاند. اما چه انواعی از ضد زنگ وجود دارد؟
واضح است که هر مکانی و هر محصولی نیاز به ضد زنگ خاص خود را دارد. تقسیمبندی انواع ضد زنگ ها نیز بر اساس چند مورد صورت میپذیرد:
- نحوه استفاده و کاربری
- شرایط استفاده
- رنگ
میزان اثر پذیری اصلیترین مواردی هستند که از آن ها برای تقسیمبندی ضد زنگها استفاده میشود. در بند قبل و در پاسخ به سؤال ضد زنگ چیست؟ توضیح دادیم که هر ضد زنگی میتواند از موادی خاص تولید شده باشد.
اضافه شدن و کم شدن عناصری در ترکیبات ضد زنگها برای بهرهوری بیشتر آن ها است.
- ضد زنگ آبی : یکی از پرکاربردترین و قویترین انواع ضد زنگ است که برای استفاده در محیطهای خارجی و جاهایی که فلزات به صورت مستقیم در معرض هوا قرار دارند، کاربرد دارد.
- ضد زنگ آهن : برای استفاده روی فلز آهن استفاده میشود و بیشتر مخصوص ماشین آلات ساختمانی است. اگر دوست دارید در این باره بیشتر بدانید میتوانید به مطلب دیگر ما با عنوان زنگ آهن چیست مراجعه کنید.
- ضد زنگ صنعتی : برای استفاده روی هر سطحی میتوان از آن استفاده کرد.
- ضد زنگ اپوکسی : برای استفاده روی فلزاتی که با اپوکسی کات پوشش داده میشوند، استفاده میشود.
- ضد زنگ طوسی و قرمز : کاربرد یکسانی داشته و بیشتر برای ضد زنگ نمودن درب و پنجرهها، میلههای محافظ راهپله و سایر موارد در دسترس استفاده میشوند.
۱۰ دلیل استفاده از ضد زنگ
تا این قسمت از مقاله سعی کردیم تا با بیان موارد مختلف مربوط به ضد زنگها، پاسخ مناسبی برای پرسش ضد زنگ چیست؟ داشته باشیم و شناخت مناسبی از این ماده برای شما ایجاد کنیم.
اما شاید این سؤال در ذهن شما خطور کرده باشد که چرا باید از ضد زنگها استفاده نماییم و استفاده از این مواد چه تأثیری میتواند روی کیفیت فلزات داشته باشد.
در این بخش با معرفی ۱۰ دلیل اصلی استفاده از ضد زنگها سعی داریم تا شما را با دلایل استفاده از آن ها نیز آشنا کنیم.
- اصلیترین دلیل استفاده از ضد زنگها، جلوگیری از پوسیدگی و زنگ زدگی فلزات است که ممکن است در برخورد با اکسیژن و رطوبت به آن دچار شوند.
- ضد زنگها مانع از پوسته پوسته شدن سطح روی فلزات میشوند.
- با زیرسازی درست و استفاده یک رنگ مناسب میتوانند زیبایی خاصی را نیز روی سطح فلزات پیرامون شما ایجاد کنند.
- مقاومت در برابر ساییدگی فلزات نیز بیشتر میشود.
- همچنین فلزاتی که در محیط بیرون قرار دارند، در برابر برخورد با مواد شیمیایی نیز مقاوم میشوند.
- مقاومت در برابر تغییرات دمایی نیز یکی دیگر از مواردی است که استفاده از ضد زنگها میتواند در آن نقش داشته باشد.
- ممانعت از ترک خوردگی
- پر شدن تمام منفذها و جلوگیری از بروز نشتی به داخل فلزات نیز یکی دیگر از موارد استفاده ضد زنگ است.
- استفاده از ضد زنگ باعث دفع قارچها، جلبکها و سایر آلایندگیها از روی فلزات نیز میشود.
- با استفاده از ضد زنگ لغزش روی فلزات نیز کم میشود.
طرز استفاده از ضد زنگ
برای شروع استفاده از ضد زنگ باید لوازمی از جمله قلم مو ، پیستوله ، مقداری پارچه کهنه تهیه کنید. ابتدا روی سطح فلز را از هر گونه سیاهی یا چربی پاک کنید. سپس ضد زنگ را با انواع تینر مناسب روغنی مخلوط کنید. در مرحله سوم با استفاده از قلم مو ، پیستوله یا غلتطک ، درب فلزی ، پنجره ، یا سایر سازه های فلزی را رنگ کنید. پس از خشک شدن نیز درب یا پنجره را نصب کنید.
جمعبندی
سعی کردیم تا پاسخی کاملاً مفهوم برای سؤال ضد زنگ چیست ؟ برای شما ارائه نماییم. در کنار آن مزیتها و دلایل اصلی استفاده از ضد زنگها را مرور کردیم؛ در ادامه به انواع ضد زنگ پرداختیم و نکات مهمی را درباره این ماده مورد بررسی قرار دادیم. واضح است که با داشتن این اطلاعات و البته دقت به نکات گفته شده میتوانید کیفیت بهتری از مراقبت فلزات پیرامون خود داشته باشید. جهت دریافت مشاوره بیشتر در این خصوص و یا خرید رنگ در انواع گسترده آن میتوانید با مجموعه رنگ تهران در ارتباط باشید.