بوتیل گلیکول چیست و چه کاربردهایی دارد؟ | شرکت پخش رنگ تهران

بوتیل گلیکول چیست و چه کاربردهایی دارد؟

بی شک می توان شیمی را عامل پیشرفت انسان در قرن های اخیر دانست. با کمک دانشمندان و محققان فعال در این حوزه، شاهد کشف و ساخت ترکیباتی بوده ایم که توانسته اند تمام ابعاد زندگی بشر را تحت تاثیر خود قرار دهند. تمام این موفقیت ها به کمک ذکاوت انسان به دست آمده است. افرادی که در زمان حال زندگی می کنند نیز باید با هوشمندی خود، از این دستاوردها بهره ببرند. شما زمانی می توانید از وسایلی که زندگی را برایتان آسان می کنند استفاده کنید که آن ها را به خوبی شناخته باشید. بنابراین در زندگی روزمره خود، ممکن است دائما با محصولاتی مواجه شوید که آگاهی چندانی از ترکیبات آن ها ندارید. بوتیل گلیکول یکی از همین محصولات است که در زندگی شما نقش پررنگی دارد بدون این‎که خودتان بدانید. پس اگر می خواهید بدانید بوتیل گلیکول چیست و چه کاربردهایی در زندگی شما دارد، تا انتها همراه ما باشید.

بوتیل گلیکول چیست؟

بوتیل گلایکول یا بوتیل گلیکول، یک الکل آلی شفاف از خانواده گلیکول اتر است. این ماده بی رنگ و شفاف است و بوی آن به اتر شباهت هایی دارد.

بوتیل گلیکول قابلیت حل شدن در آب و بسیاری دیگر از حلال های ارگانیک موجود در طبیعت را دارد. کتون ها، الکل ها، اترها، پارافین ها و هیدروکربن های آروماتیک، تعدادی از این حلال ها هستند. به همین دلیل اگر از بسیاری از افراد بپرسید بوتیل گلیکول چیست، آن را به عنوان یک حلال همه کاره به شما معرفی می کنند.

این ماده را می توانید به عنوان یک ترکیب جامد محلول در آب، در بازار پیدا کنید. پی اچ بوتیل گلیکول در این حالت خنثی است.

میزان تولید بوتیل گلیکول در آمریکا، سالانه ۴۵۰۰۰ تن بوده و در جهان، این مقدار چیزی در حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ کیلو تن است. چون بسیار مهم است که این محلول نشت پیدا نکند، آن را به بازار در بشکه هایی از جنس کربن استیل، فولاد ضد زنگ یا تفلون عرضه می کنند.

بوتیل گلیکول چیست؟ | شرکت پخش رنگ تهران

ویژگی های بوتیل گلیکول

این ماده ویژگی های بسیاری دارد که کاربرد بوتیل گلیکول را در بسیاری از صنایع و مصارف خانگی افزایش داده است. تعدادی از این ویژگی ها را در ادامه آورده ایم:

  • جاذب رطوبت
  • نقطه جوش بالا
  • فراریت پایین
  • بوی ملایم
  • حلال آغازین برای سنترها
  • ارزان قیمت
  • کمتر سمی بودن نسبت به محصولات مشابه
  • کمک حلال عالی در سیستم های پوشش آبی
  • رقیق کننده

فرمول شیمیایی بوتیل گلیکول

اگر از افراد حاضر در صنعت بپرسید بوتیل گلیکول چیست، ممکن است آن را به اسامی متفاوتی توضیح دهند. هیدروکسی اتیل استر، پلی اتیلن گلیکول میریستات و بوتوکسی اتانول، تعدادی از آن ها هستند. همچنین این محصول با نام سورفکتانت شهرت خوبی دارد.

فرمول شیمیایی بوتیل گلیکول | شرکت پخش رنگ تهران

اما برخلاف نام های متعددی که برای بوتیل گلیکول می شناسیم، فرمول شیمیایی آن در سرتاسر جهان ثابت و به شکل زیر است:

BuOC2H4OH

Bu در این فرمول خلاصه ای از ترکیب CH3CH2CH2CH2 است.

روش های تولید بوتیل گلیکول

در آزمایشگاه ها برای تولید بوتیل گلیکول، از یک کاتالیزگر استفاده می کنند. این فرآیند در دو واکنش متفاوت قابل انجام است. هر دو این روش ها را که در زیر آورده ایم در واحدهای صنعتی رواج دارند.

در روش اول، بوتانول و اکسید اتیلن در حضور یک کاتالیزگر، واکنش اتوکسیلاسیون را با یکدیگر انجام می دهند. معادله آن به  شکل زیر است:

C2H4O + C4H9OH → C4H9OC2H4OH

در روش دوم، واکنش اتریفیکاسیون با حضور بوتانول و ۲-کلرو اتانول طبق معادله زیر انجام خواهد شد:

C4H9OH + HOCH2CH2C → C4H9OC2H4OH

کاربردهای بوتیل گلیکول

کاربرد بوتیل گلیکول در صنعت کم نیست. اما این محلول آلی برای مصارف خانگی نیز استفاده بالایی دارد. دلیل آن هم خواص سورفکتانت منحصر به فرد آن است. برای همین به عنوان یک حلال متناظر کاربرد دارد.

مولکول های بوتیل گلیکول را با توجه به ماهیت الکی آن در دو کلاس سری E (اتیلن) و سری P (پروپلین) دسته بندی می کنند. به علت حلالیت، اشتعال ناپذیری و فراریت این ماده است که کاربردهای آن را در صنعت و مصارف خانگی متفاوت می کند.

کاربرد خانگی بوتیل گلیکول

عمده ترین کاربرد بوتیل گلیکول برای مصارف خانگی، در تولید رنگ و پوشش سطحی است و به عنوان حلال در تولید این محصولات، کاربرد دارد. از جمله محصولاتی که در این حوزه در ساختار خود این حلال را دارند، می توانیم موارد زیر را نام ببریم:

  • رزین آکریلیک از انواع رزین
  • عوامل روان کننده آسفالت
  • لاک
  • لاک الکل
  • رنگ لاتکس
  • مواد لعاب ساز
  • مواد حذف جلا دهنده ها
  • درزگیرهای سیلیکون

علاوه بر محصولات پوشش دهنده سطوح، کاربرد بوتیل گلیکول در تولید محصولات شوینده و جوهر به چشم می خورد. از دیگر کاربردهای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • علف کش
  • فوم های ضد آتش
  • محافظ چرم
  • کاربردهای روغن زدایی
  • محلول های عکاسی
  • پاک کننده های وایت برد
  • صابون های مایع
  • لوازم آرایشی
  • محلول های تمیز کردن بدون آب

ساختار بوتیل گلیکول دو قطبی است. برای همین می توانید برای از بین بردن مواد قطبی و همچنین غیرقطبی از آن استفاده کنید. روغن و گریس از این مواد هستند.

از طرفی سازمان غذا و داروی آمریکا، استفاده مستقیم و غیرمستقیم از این محصول را در تولید مواد غذایی تایید کرده است. کاربردهای آن در این بخش تحت عنوان ضدمیکروبی، ضدعفونی کننده، تثبیت کننده ها و چسب است.

کاربرد بوتیل گلیکول در صنعت

این ماده در صنایع مهمی کاربرد دارد. از جمله مهم ترین آن ها می توان از صنعت نفت نام برد. به دلیل خواص سورفکتانت از آن در این بخش استفاده می کنند. این خواص کاربردهای زیر را در صنعت نفت دارند:

  • دادن خواص ویژه به سیالات حفاری
  • تسهیل انتشار گاز با جلوگیری از انجماد
  • اتصال دهنده نفت خام و آب نیز در چاه های عمیق نفت

این ماده برای تولید پلاستیک ها نیز کاربرد دارد. برای تولید این محصولات در واکنش آنیدرید فتالیک، از بوتیل گلیکول به عنوان ماده آغازگر استفاده می کنند.

دیگر صنایع و کارگاه هایی را که از بوتیل گلیکول استفاده می کنند، در فهرست زیر معرفی کرده ایم:

  • مکان هایی که در آن ساخت و ساز انجام می دهند.
  • مغازه های تعمیر خودرو
  • فروشگاه های چاپی
  • کارخانه ها یا کارگاه های تولیدکننده محصولات استریلیزاسیون و شست و شو

خطرات استفاده از بوتیل گلیکول

محققان برای بررسی میزان سمی بودن بوتیل گلیکول، آن را به صورت مستقیم روی جوندگان آزمایش کرده اند. برای موش های صحرایی، شاخص LD50 این ماده حدود ۲.۵ گرم بر کیلوگرم است. این مقدار سمیت کم این ماده را نشان می دهد.

سازمان ملی سم شناسی ایالات متحده اثبات کرده که بوتیل گلیکول تنها زمانی برای حیوانات خطرناک است که در معرض غلظت بالایی از آن باشند. اما این مواجه شدن می تواند تومورهای آدرنال را در آن ها ایجاد کند. برای همین بوتیل گلیکول را می توان برای جوندگان ماده ای سرطان زا در نظر گرفت.

در نتیجه آزمایش های انجام گرفته روی حیوانات، محققان دلایلی مبتنی بر سرطان زا بودن آن برای انسان ها پیدا نکردند. اما با این حال استفاده از محصولاتی که در آن ها بوتیل گلیکول وجود دارد، باید محدود و به  اندازه باشد. در معرض مداوم این ماده بودن می تواند انسان را دچار اختلال غدد درون ریز کند.

کاربرد خانگی بوتیل گلیکول | شرکت پخش رنگ تهران

نکات ایمنی در هنگام استفاده از بوتیل گلیکول

در کنار آگاهی از کاربرد بوتیل گلیکول، باید با خطرات آن هم آشنایی داشته باشید. در این صورت تنها از مزایای این ماده استفاده خواهید کرد و آسیبی به شما نخواهد رسید. در ادامه نکاتی را که باید هنگام کار با این محصول رعایت کنید، برایتان آورده ایم:

  • اگر در منزل از حیوانات خانگی نگهداری می کنید، از تماس مداوم آن ها با بوتیل گلایکول غلیظ جلوگیری کنید. در غیر این صورت امکان ایجاد تومورهای فوق کلیوی در آن ها وجود دارد.
  • از تماس این محصول با چشم، پوست و گلوی خود خودداری کنید. این کار می تواند به آن ها آسیب های شدیدی بزند.
  • اگر این ماده را بنوشید و یا با پوست شما در تماس باشد، علائمی را مانند سردرد، تهوع و سرگیجه احساس خواهید کرد.
  • هنگام استفاده از بوتیل گلیکول برای جلوگیری از تماس با پوست، بلع و یا استنشاق آن، از تجهیزات حفاظت شخصی مانند دستکش و ماسک استفاده کنید.
  • اگر این ماده با چشم شما در تماس قرار گرفت، حتما آن را با آب فراوان بشویید.
  • بعد از آن که پوستتان در معرض بوتیل گلیکول قرار گرفت، آن را با آب و صابون بشویید.
  • لباس های خود را که به این ماده آغشته شدند، سریع تعویض کنید.
  • در صورت تماس جدی با بوتیل گلیکول مانند نوشیدن آن، سریع به پزشک مراجعه کنید.
  • این ماده با کوچکترین جرقه مشتعل می شود و می تواند صدمات جدی به بار آورد. پس آن را در نزدیکی مواد آتش زا قرار ندهید.

سخن نهایی

در این مطلب ما همه چیزهایی را که در پاسخ به سوال بوتیل گلیکول چیست باید بدانید، برای شما بیان کردیم. این ماده یکی از محبوب ترین ترکیبات الکلی و اتری است که در صنعت کاربری دارد.

این ماده نام های متفاوتی دارد و با عنوان های هیدروکسی اتیل استر، پلی اتیلن گلیکول میریستات و بوتوکسی اتانول، در صنایع کاربرد دارد. اما دلیل اصلی استفاده از آن، خواص سورفکتانتی است که دارد.

بوتیل گلیکول کاربردهای بسیاری دارد. از جمله آن ها می توان از موارد زیر نام برد:

  • صنعت رنگ
  • صنعت نفت
  • تولید شوینده
  • چربی زدا
  • خمیر چاپ
  • لوازم آرایش

بوتیل گلیکول | شرکت پخش رنگ تهران

اما با وجود کاربرد بوتیل گلیکول در صنایع مختلف و مزایای بسیاری که استفاده از آن دارد، از خطرات آن نیز نباید غفلت کنید. خطرات قرار گرفتن در معرض این ماده، برای حیوانات ثابت شده است. برای همین با این که خطری جدی درباره اثرات آن برای انسان ها اثبات نشده است، باید در مواجهه با آن نکات ایمنی را به خوبی رعایت کنید. با شناخت تمام خطرات احتمالی بوتیل گلیکول و رعایت نکات ایمنی در هنگام استفاده از آن، علاوه بر بهره بردن از خواص این حلال رنگ، از سلامت خود محافظت کنید.

اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *