رزین پلی استر غیر اشباع (Unsaturated Polyester Resin) برای اولین بار در اواسط قرن ۲۰ میلادی خود را به زندگی بشر وارد کردند. در حوالی سال های ۱۹۳۵ تا ۱۹۵۰ این رزین ها اختراع شده و استفاده از آن ها گسترش پیدا نمود.
این نوع رزین که در واقع نوعی پلیمر ترموست قلمداد می شود، یکی از پرکاربردترین انواع رزین ها محسوب شده و با ویژگی های بسیار زیادی که دارد، در صنایع مختلفی نیز به کار گرفته می شود. ترکیب شیمیایی آن حاصل از یک واکنش بسیار جذاب میان اسیدهای آلی و گلیکول ها بوده و البته کم و زیاد شدن هر ماده در ترکیبات آن نیز می تواند باعث بروز تغییرات در ویژگی های نهایی این نوع رزین گردد.
رزین پلی استر غیراشباع را می توانید در محصولات بسیار متنوع دور و بر خود مشاهده کنید. این ماده که در اصطلاح فایبرگلاس نیز نامیده می شود، یکی از اصلی ترین مواد به کار گرفته شده برای پلاستیک های تقویت شده است و با توجه به کاربرد فراوان پلاستیک ها در صنایع مختلف، صد در صد شما نیز از محصولات آن استفاده می نمایید.
در ادامه این مقاله سعی داریم تا اطلاعات تکمیلی درباره این نوع رزین در اختیار شما قرار دهیم. به بررسی ویژگی های ساختاری رزین پلی استر غیر اشباع خواهیم پرداخت و همچنین تفاوت های آن را با نمونه های اشباع نیز بیان خواهیم کرد.
برای شناخت هر چه بهتر این نوع رزین با ما همراه باشید.
رزین پلی استر غیر اشباع چیست؟
کربن یکی از اصلی ترین نقش ها را در تولید رزین ها و پلی استرها به عهده دارد. تمام ساختار و ویژگی های پلی استرهای دور و بر ما به کربن باز می گردد. واکنش های انجام شده برای ساخت این مواد نیز در حضور کربن است. واکنش هایی که در آن ها گلیکول ها و اسیدهای آلی دو ظرفیتی در دسته های دوگانه ایی از کربن با یکدیگر ترکیب شده و در یک فعل و انفعال شیمیایی است و شاهد به وجود آمدن زنجیرهای پلی استر می شویم.
در این واکنش شیمیایی، آب از دست رفته، از ترکیب خارج می شود، در نهایت برای به وجود آمدن رزین پلی استر غیراشباع، پلی استر به وجود آمده در واکنش شیمیایی با یک حلال مانند وینیل تولوئن، متیل متاکرلات و … حل شده و در نهایت شاهد تشکیل این رزین خواهیم بود.
رزین پلی استر غیر اشباع اصلی ترین و پرکاربردترین رزین پلی استر است و وقتی صحبت از رزین پلی استر می شود، معمولاً منظور همین نوع غیر اشباع آن است. به صورت مایع بوده و برای برخی از مواقع نیز بنا به شرایط مورد نیاز برای استفاده به جامد تبدیل می شود.
اضافه کردن موادی مانند هاردنر می تواند باعث سفت شدن آن گردد. البته باید به خاطر داشته باشید که کار کردن با این نوع پلی استر شرایط ویژه ای دارد. زیرا به سرعت سفت و محکم شده و خاصیت انعطاف پذیری خود را از دست می دهد. همچنین نوع محلول به کار گرفته شده در تولید پلی استر نهایی نیز می تواند در ویژگی ها و ساختار آن تأثیر داشته باشد.
انواع رزین پلی استر غیر اشباع کدام ها هستند؟
تا حدی با رزین پلی استر غیراشباع آشنا شده اید و می دانید که ترکیبات آن چگونه به وجود می آیند. البته هنوز نیاز به کسب اطلاعات بیشتری برای شناخت این نوع رزین خواهید داشت. یکی از اصلی ترین این اطلاعات نیز شناخت انواع آن است. دسته بندی های زیادی را می توان برای این نوع رزین مشاهده کرد. هر نوع دسته بندی بیشتر بر اساس شرایط استفاده و کاربرد رزین صورت می پذیرد.
اما در یک دسته بندی عمومی این نوع رزین را می توان به دو نوع رزین پلی استر غیراشباع ارتوفتالیک و ایزوفتالیک تقسیم نمود. نمونه های ارتوفتالیک دارای ویژگی های معمولی تری نسبت به دسته دوم است و از آن بیشتر برای مصارف عمومی استفاده می شود و کاربردی تر است.
خود این نوع از رزین نیز به دسته های بسیار متفاوتی تقسیم می شود که باز ویژگی های آن ها بر اساسی ساختار و ترکیبات به کار گرفته شده تعریف می گردد. رزین پلی استر غیراشباع ایزوفتالیک با دوام فیزیکی بالاتر و همچنین مقاومت های بیشتر در برابر مواد شیمیایی برای کارهای حرفه ای و مهندسی استفاده می شود.
البته امکان استفاده از آن برای مصارف عمومی و مشابه با ارتوفتالیک نیز وجود دارد.
تفاوت رزین پلی استر غیراشباع یا رزین پلی استر اشباع در چیست؟
پسوندهای غیر اشباع و اشباع در انتهای رزین پلی استر بی دلیل نبوده هر کدام از این دو نوع ویژگی های خاص خود را دارند. اما برای آگاه سازی ذهن شما مخاطبین عزیز، به تفاوت های اصلی میان این دو رزین می پردازیم.
به صورت کلی تفاوت رزین پلی استر اشباع و غیر اشباع را می توان در موارد زیر بیان کرد:
- در درجه اول باید به نوع پیوندهای این دو نوع رزین اشاره کنیم. در پیوندهای رزین اشباع هیچ پیوند دوگانه یا سه گانه ای وجود نداشته و اتفاقاً به همین دلیل نیز به رزین پلی استر اشباع معروف شده است.
- در تولید رزین پلی استر اشباع نیاز به اضافه شدن گلیکول های بسیار بیشتری نسبت به نمونه غیر اشباع است.
- همچنین کاربردهای این دو نوع رزین را نیز می توان از تفاوت های بارز آن ها در نظر گرفت.
ویژگی های رزین پلی استر غیر اشباع کدام ها هستند؟
لازم است تا ویژگی های اصلی رزین پلی استر غیراشباع را نیز با شما عزیزان مرور کنیم. با توجه به اینکه کاربردهای این نوع رزین بر اساس همین ویژگی ها تعریف می شود، دقت به ویژگی های آن می تواند هنگام خرید رزین انتخاب شما را بهینه تر از همیشه نماید.
مهم ترین ویژگی های این نوع رزین به شرح زیر هستند:
- در درجه اول برای تولید محصولات مختلفی می توان از آن ها استفاده کرد. در هر شرایطی کار کردن با این نوع رزین پلی استر بسیار ساده است و هیچ سختی به همراه نخواهد داشت.
- به راحتی می توانید برای ساخت محصولات مختلف این نوع رزین پلی استر را شکل دهید. انعطاف پذیری بالایی داشته و در نتیجه شکل دهی خوبی نیز دارا است.
- استحکام بالایی در تنش های وارده فشاری و برشی دارد و به همین دلیل طول عمر طولانی را نیز می توان برای آن در نظر گرفت.
- با توجه به کاربرد آن برای تولید ورق های کامپوزیتی، استفاده از آن به دلیل وزن کم می تواند سازه های سبکی در دسترس شما قرار دهد.
کاربرهای انواع رزین پلی استر غیراشباع چیست؟
اصلی ترین کاربردهای رزین پلی استر غیر اشباع به شرح زیر می باشد:
- در صنایع دریایی مانند تولید کایاک، قایق های ماهیگیری، سازه های دریایی و رنگ کشتی و … کاربرد دارد.
- در تولید ورق های کامپوزیتی مورد استفاده در ساختمان سازی کاربرد دارد.
- در تولید سنگ های مصنوعی کورین و کوارتز که از پرکاربردترین سنگ های ساختمانی هستند، استفاده می شود.
- در صنایع مجسمه سازی و محصولات تزئینی استفاده دارد.
- برای تولید لوله های FRP و GRP و حتی لوله کشی آب آشامیدنی می توان از آن استفاده نمود.
- برای تولید قطعات خودرو کاربرد دارد.
- در صنایع دیگر اعم از تولید دکمه، محصولات فایبرگلاس، لاک چوب و … نیز می توان از رزین پلی استر غیراشباع استفاده کرد.
جمع بندی
ما در این مقاله از سایت پخش رنگ تهران به معرفی رزین پلی استر غیراشباع پرداختیم. رزین پلی استر غیراشباع نوعی پلیمر ترموست است که از واکنش شیمیایی میان گلیکول و اسیدهای آلی با از دست رفتن آب واکنش تولید می شود. با توجه به نوع ترکیبات به کار گرفته شده در تولید آن، انواع مختلفی از آن را نیز شاهد هستیم که هر یک ویژگی های خاص خود را داشته و برای مصرف مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند.
این نوع رزین پلی استر معروف ترین و پرکاربردترین رزین در دنیا است و بیشترین استفاده را نیز دارا است. مقاومت بسیار بالایی در برابر عوامل مخرب از خود نشان می دهد و مشخصات و ویژگی های بسیار عالی را نیز دارا است. اگر همچنان مفهوم رزین برای شما ناآشنا است، می‌توانید به مقاله رزین چیست مراجعه کنید تا بطور کامل با ویژگی‌ها، انواع و مزایای آن آشنا شوید.
