دنیای اطراف ما سرشار از رنگ‌هایی متنوعی است که هرکدام جلوه و کارکردی خاص به زندگی انسانی ما بخشیده‌اند. در ابتدا تمام این رنگ‌ها در طبیعت و بدون دخالت انسان‌ها بودند، اما امروزه دست ساخته‌های بشر نیز به این دنیای رنگارنگ اضافه شده‌اند. با پیشرفت جوامع صنعتی، صنعتگران و دانشمند به شناخت بهتری از جهان ماده پیرامون خود رسیده‌اند. به این ترتیب آن‌ها با شناخت ویژگی‌های مواد، دست به تولید لوازم مورد نیاز بشر زده‌اند. یکی از این ساخته‌های صنعتی، انواع رنگ فلز است.
صنعتگران با شناخت ویژگی‌های فلز، برای تقویت آن و افزودن زیبایی و جلوه به آن، رنگ مناسب فلزات را به بازار عرضه کردند. در این مطلب ما با بررسی ویژگی‌های فلزات و رنگ مناسب آن‌ها، راه‌های تقویت ساختار سطوح فلزی شما و افزایش زیبایی آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
ویژگی های ساختار فلزات
فلزات نیز مانند سایر مواد اطراف ما، خواص فیزیکی و شیمیایی تعریف شده‌ای دارند. شناخت تعدادی از ویژگی‌های این مواد به ما کمک می‌کند تا به درک بهتری برای استفاده از انواع رنگ فلز برسیم.
درخشش
یکی از ویژگی‌های ظاهری و فیزیکی فلزات، درخشش آنان است. این مواد براق هستند و اکثر آن‌ها رنگ خاکستری یا نقره‌ای دارند. مس، طلا و اوزیم تعدادی از فلزات با رنگ‌های متفاوت هستند.
دلیل درخشش این مواد فعل و انفعالات فوتون‌ها با سطح آنان است. این امر با جدا شدن فوتون‌ها از پیوند فلزی به‌طور الکترونیکی اتفاق می‌افتد.
سختی
یکی دیگر از ویژگی‌های فیزیکی فلزات، سختی آن‌ها است. سختی به این معنا است که یک میله فلزی می‌تواند سطحی را که با آن تماس پیدا می‌کند، بخراشد. البته فلزات قلیایی مانند روبیدیوم، فاقد این ویژگی هستند. این نوع از فلزات را می‌توان با ناخن خراشید.
خوردگی
یکی از ویژگی‌های مهم این مواد که ما را مجبور به استفاده از انواع رنگ فلز می‌کند، قابلیت خوردگی آن‌ها است. به غیر از فلزات نجیب، دیگر فلزها نمی‌توانند در برابر خوردگی مقاومت کنند. در نتیجه ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن‌ها به خطر می‌افتند.
خوردگی، سطح فلز را دچار اکسیداسیون تدریجی می‌کند. این واکنش می‌تواند قابلیت درخشش و شکنندگی فلزات را از بین ببرد و آن‌ها را خرد کند. همچنین می‌تواند لکه‌ها و سوراخ‌هایی را در سطح آنان ایجاد کند.
فلزاتی مانند تیتانیوم و ایریدیم در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارند اما فلزاتی مانند آهن، به‌راحتی در واکنش با رطوبت و اکسیژن واکنش نشان می‌دهند. به‌همین دلیل برای جلوگیری از آسیب دیدن این نوع از فلزات، آن‌ها را با کمک انواع رنگ، مقاوم می‌کنند.
رنگ ها و پوشش های مخصوص فلزات باید چه ویژگی هایی داشته باشند
انواع مختلفی از رنگ مناسب فلزات در بازار به فروش می‌رسند. هرکدام از آن‌ها ویژگی‌های مختلفی دارند اما تمام آن‌ها، باید یک سری ویژگی را برای محافظت از سطوح فلزی دارا باشند. به آن‌ها در ادامه اشاره کرده‌ایم:
- مهمترین ویژگی تمام رنگ‌های مناسب فلزات، محافظت آنان از سطوح فلزی در برابر خوردگی است.
- این رنگ‌ها باید بتوانند با ایجاد یک لایه فیلم پلیمری از سطوح در برابر آسیب‌های خارجی مکانیکی یا شیمیایی محافظت کنند.
- بتوانند سطوح را در برابر عناصری مانند آب و خاک نگهداری کنند.
- قابلیت رنگ کردن فضاها را برای تغییر دکوراسیون آن‌ها داشته باشند.
- جلوی سیدن الکترولیت به سطوح را بگیرند.
انواع رنگ فلز
فلزات در قسمت‌های مختلفی از زندگی‌های شخصی و صنعتی افراد کاربرد دارند. از آن‌ها در ساختمان‌ها و منازل، لوله‌کشی‌های شهری، کشتی‌ها و موارد دیگر استفاده می‌کنند. بنابراین باید این سطوح را با استفاده از انواع رنگ فلز، تقویت کرد.
رنگ‌های سنتی و جدیدی برای پوشش این سطوح در بازار وجود دارد. اما این رنگ‌ها باید استحکام بالایی داشته باشند و در برابر تغییرات آب و هوایی مقاومت از خود نشان دهند. به‌همین علت استفاده از رنگ‌های جدید رونق بیشتری پیدا کرده است.
امروزه به دلایل متعددی استفاده از رنگ‌های اپوکسی و پلی اورتان رونق بیشتری دارد. در ادامه به بررسی بیشتر این رنگ‌ها و ویژگی‌هایشان می‌پردازیم.
رنگ اپوکسی
یکی از محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین رنگ‌های مناسب برای فلزات، رنگ آپوکسی است. هزینه مقرون به‌صرفه، مقاومت در برابر حلال‌های شیمیایی خطرناک و محافظت از آنان در برابر حریق، تعدادی از دلایل رواج استفاده از آن است. در کنار این دلایل، از کیفیت بالای آن نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.
ویژگی های رنگ اپوکسی
رنگ آپوکسی را به دلیل اجرای آسان آن روی سطوح و مواد تشکیل دهنده‌اش، به عنوان یک رنگ مناسب فلزات می‌شناسند. فنل A و دو نوع هاردنر به نام‌های رنگ اپوکسی پلی آمید و رنگ اپوکسی پلی آمین، از مواد تشکیل دهنده رنگ آپوکسی هستند. از هرکدام از این هاردنرها بسته به کاربری و نوع فلز استفاده می‌کنند.
کاربرد رنگ اپوکسی
کاربرد رنگ اپوکسی عبارتند از:
- استفاده به عنوان حایل در پروژه‌های عمرانی
- استفاده به عنوان رنگ و پوشش نهایی فلزات
- استفاده در تاسیسات دریایی
- استفاده در اسکلت‌های فلزی
- استفاده در لوله‌های فاضلاب شهریو جاهای مشابه
مزایای رنگ اپوکسی
- مقاومت بالا در برابر رطوبت هوا
- جلوگیری از اکسید آهن
- صیقلی کردن سطوح فلزی
- جلوگیری از نشستن گرد و غبار روی سطوح
- راحت کردن فرآیند پاکسازی فلزات بدون نیاز به مواد شوینده گران قیمت
- مقاومت فوق العاده در برابر مواد شیمیایی
- مقاومت بالا در برابر انواع تنش‌ها
- مقاومت در برابر اکسید آهن و پوسیدگی
- افزایش طول عمر فلزات
- اجرای سریع و آسان
- بی‌نیاز بودن از تعمیرات زیاد
- مقاومت بالا در برابر انواع سایش، ضربه و طوفان
رنگ پلی اورتان
یکی دیگر از انواع رنگ فلز، پلی اورتان است. این رنگ ویژگی‌های مشابهی نسبت به رنگ آپوکسی دارد اما تفاوت‌هایی را نیز این بین می‌توانید ببینید.
به‌عنوان مثال انواع رنگ پلی اورتان در برابر واکنش‌های فیزیکی و شیمیایی استحکام خوبی دارد. همچنین در برابر شرایط جوی، حلال‌ها، اسیدها و بازها مقاومت بالایی دارد. اما ویژگی که آن را نسبت به آپوکسی متمایز کرده، مقاومت حرارتی آن است.
آپوکسی مقاومت بالایی در برابر نور خورشید ندارد. اما پلی اورتان می‌تواند به دلیل مقاومت بالای خود عملکرد بهتری برای سطوح در معرض آفتاب داشته باشد.
ویژگی های رنگ پلی اورتان
- ایجاد یک لایه براق روی سطوح فلزی که با گذر زمان هم از بین نمی‌رود.
- مقاومت در برابر سایش و خوردگی
- مقاومت بالا در برابر اشعه ماورای بنفش خورشید
- مقاومت در برابر تغییرات آب و هوایی
- تحمل دامنه وسیعی از تغییرات دمایی بدون آسیب دیدن
- قابل پوشش‌دهی مجدد
کاربردهای رنگ پلی اورتان
کاربردهای رنگ پلی اورتان عبارتند از:
- پوشش‌دهی کف
- صنعت هوافضا
- تجهیزات مکانیکی مختلف
- صنایع کشتی سازی
- خطوط لوله‌ای
- سقف‌ها فلزی
- پوشش توربین‌های بادی
فرآیند رنگ آمیزی فلزات به چه صورت است؟
رنگ آمیزی با رنگ مناسب فلزات، مراحل مختلفی دارد. در ادامه با هرکدام از این مراحل با یکدیگر آشنا می‌شویم.
مرحله اول
باید محیط خود را در مرحله اول آماده کنید. اولین کار تعبیه تصفیه مناسب برای هوا است. برای این کار می‌توانید سطوح قابل جابه‌جایی را به فضای باز منتقل کنید.
برای جلوگیری از کثیف شدن فضا، زیر قسمتی را که می‌خواهید رنگ کاری کنید پارچه کهنه یا نایلون قرار دهید.
مرحله دوم
باید سطح فلزی خود را در مرحله بعد آماده کنید. باید قسمت‌های زنگ زده و ترک خورده را برای این کار از بین ببرید. فرچه سیمی، کاغذ سنباده نرم و بلوکی، از چیزهایی هستند که می‌توانید در این زمان از آن استفاده کنید.
با این کار کمک می‌کنید تا سطح شما بهتر رنگ را به خود بپذیرد و دوام و زیبایی آن افزایش پیدا کند.
مرحله سوم
در این مرحله ترک‌ها و مشکلات سطوح را با کمک بتونه فلزی برطرف کنید. بعد از خشک شدن آن نیز با کمک سنباده سطح را صاف کنید.
مرحله چهارم
قبل از شروع رنگ کاری، در مرحله چهارم باید سطح را با آستر پوشش دهید. آسترها به افزایش دوام و کیفیت رنگ اصلی کمک می‌کنند.
آسترها عموما به ۲۴ ساعت زمان برای خشک شدن نیاز دارند. پس بهتر است این زمان را در برنامه ریزی خود برای رنگ کاری در نظر بگیرید.
مرحله پنجم
در مرحله آخر می‌توانید رنگ مناسب فلزات را روی سطح خود با کمک قلم مو و غلطک اجرا کنید. برای رسیدن به کیفیت مناسبی از رنگ روی سطح خود، رنگ آمیزی را چندین بار تکرار کنید. توجه کنید برای اجرای لایه رنگ جدید، باید به لایه قبل اجازه دهید خشک شود.
سخن نهایی
بیشتر ما رنگ‌ها را بخاطر کاربرد زیبایی آن‌ها می‌شناسیم. اما در بسیاری از موارد این مواد با ویژگی‌های خود می‌توانند از سطوح نیز محافظت کنند. فلزات یکی از موادی هستند که با شناختن ویژگی‌های آن‌ها می‌توانید با رنگ مناسب از آن‌ها نگهداری کنید.
انواع رنگ فلز می‌توانند با حفظ ویژگی‌های سطوح فلزی مانند درخشش و خوردگی آن‌ها، باعث استحکام آن‌ها شوند. رنگ‌های مختلفی در بازار وجود دارند که در میان آن‌ها آپوکسی و پلی اورتان، بهترین کیفیت را برای فلزات دارند.
آپوکسی و پلی اورتان ویژگی‌های مشابهی دارند که هرکدام به‌دلیل یک سری از ویژگی‌ها کاربردهای متفاوتی دارند. به‌طور مثال پلی اورتان به دلیل مقاومت بالا در برابر اشعه ماورای بنفش، انتخاب بهتری برای خرید رنگ مناسب فلزات است.
