تا به حال به اهمیت نگهداری آب فکر کرده‌اید؟ می‌دانید برای نگهداری آب، باید چه اصولی در آماده سازی محفظه ها و مخازن نگهداری آن رعایت شود؟ عوامل بسیاری وجود دارد که باعث فرسایش، پوسیدگی، خوردگی و یا زنگ زدگی مخازن آب می‌شود. یکی از راه حل‌هایی که برای جلوگیری از این مشکل به کار برده می‌شود، استفاده از رنگ اپوکسی مخازن آب به عنوان پوشش محافظ است.
اپوکسی یک رنگ جامد است که بر پایه هاردنر پلی آمین و رزین اپوکسی سخته شده است. رنگ اپوکسی به سبب استفاده از پیگمنت های غیرسمی و چسبندگی بالایی که برای سطوح فلزی دارد، به رنگ اپوکسی مخازن آب آشامیدنی معروف شده است.
این پوشش علاوه بر حساسیت محیطی پایینی که دارد، با شرایط جوی مختلف نیز بسیار سازگار است. هنگامی که قسمت‌های مختلف مخزن آب فرسوده شود نتیجه آن آسیب دیدگی کل سیستم است. بنابراین استفاده از رنگ اپوکسی مخازن آب به‌عنوان عایق مناسب این تاسیسات، بهترین انتخاب است. رنگ اپوکسی مخازن آب آشامیدنی را به دور از هرگونه فرسودگی و خوردگی نگه می‌دارد و هیچ اثری بر مزه یا طعم آب نمی‌گذارد.
در ادامه مطلب می‌گوییم رنگ اپوکسی مخازن آب آشامیدنی چه مزایایی دارد و به چه علت از آن باید استفاده کرد. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
مزایای استفاده از رنگ اپوکسی در مخازن آب
استفاده از اپوکسی در مخازن آب مزایای زیادی را می‌تواند به دنبال داشته باشد. برخی از آنها شامل موارد زیر می‌گردد؛
- یکی از مهمترین مزیت‌های رنگ اپوکسی، چسبندگی خوب به سطوح فلزی، بتنی، پوشش های اپوکسی و پلی یورتان است.
- این رنگ پوششی در برابر مواد شیمیایی بسیاری مانند اسید، باز، روغن، حلال‌های نفتی، رطوبت و خوردگی مقاومت قابل توجهی از خود نشان می‌دهد.
- رنگ اپوکسی مخازن آب علاوه بر مقاومت بالایی که در برابر آب دارد نسبت به تغییر دما، فشار و ضربه‌های فیزیکی نیز مستحکم است.
- رنگ‌های مخازن آب قابل شستشو هستند.
- می‌توان این رنگ ها را به‌صورت یک لایه استفاده کرد.
موارد استفاده از رنگ اپوکسی مخصوص مخازن
اصولا در سیستم های پوششی محافظ سطوح داخلی مخازن از رنگ اپوکسی در قسمت میانی و لایه‌های نهایی استفاده می‌شود. انواع مختلفی از رنگ های اپوکسی در بازار وجود دارند که هر کدام برای یک نوع سیستم به‌کار برده می‌شوند.
بعضی از موارد استفاده از رنگ اپوکسی در سازه های فلزی در تماس آب به این علت است که از فرسودگی سطوح فلزی جلوگیری کند.
موارد مصرف رنگ اپوکسی مخازن عبارت هستند از:
- لایه آستری، میانی و نهایی
- سطوح مستقر در فضای باز معمولی، سطوح غوطه‌ور در آب، سطوح فولادی و بتنی
- تاسیسات دریایی
- اسکلت‌های فلزی
- پوشش تانکر آب و خط لوله
- محیط‌های نیمه صنعتی و خورنده صنعتی
- مقاومت حداکثری تا ۱۲۰ درجه سانتی گراد
- استفاده و رنگ‌آمیزی در سیستم‌های دارای لایه‌های پوششی
- محیط‌هایی که نسبت به مواد شیمیایی باید مقاوم باشند.
- سطوحی که در فضاهای باز مستقر می شوند.
انواع رنگ اپوکسی مخصوص مخازن
اپوکسی سالونت فری یکی از رنگ‌هایی است که برای مخازن آب آشامیدنی استفاده می‌شود. اپوکسی سالونت فری مخصوص مخازن آب با رزین‌های اپوکسی پلی‌آمین است که هیچ حلالی در ساخت آن استفاده نشده است. پس از کیورینگ نهایی، هیچ واکنشی میان این رنگ‌ها و آب صورت نمی‌گیرد.
این رنگ به سبب این ویژگی بیشتر در لایه‌های نهایی مخازن آب آشامیدنی استفاده می‌شود. به‌کارگیری رنگ‌های اپوکسی سالونت فری برای مخازن، می‌تواند موجب استحکام سیستم و مخازن آب در محیط‌های اسیدی و بازی شود.
همچنین به‌دلیل مقاومت بالای این رنگ در برابر انواع اسید‌های قلیا، ضعیف و عوامل خورنده، می‌توانید آن را در سطوح بتنی و آهنی استفاده کنید.
استاندارهای جهانی بهداشتی مخازن آب
از آن‌جایی که آب شرب مستقیما وارد بدن ما می‌شود، از لحاظ بهداشتی بسیار حائز اهمیت است. برای این که مخازن فلزی به‌دلیل فرسودگی و خوردگی به ترکیبات یونی فلزی آلوده نشوند، پوشیدن قسمت درونی آنها با رنگ اپوکسی بدون حلال، بهترین راهکار موجود است. استفاده از پوشش اپوکسی بدون حلال، ترکیبات شیمیایی مضر و آلودگی ایجاد نمی‌کند.
معمولا پوشش‌های اپوکسی از دو جز ساخته می‌شوند. تفاوت اصلی که پوشش های اپوکسی بدون حلال دارند، نبود رقیق‌کننده یا حلال در آنها است. بنابراین رنگ اپوکسی مخازن آب شرب مایع هستند، وزن مولکولی پایینی دارند و نیازی به حلال‌های مضر ندارند.
با به‌کار بردن رنگ‌های اپوکسی در لایه‌های آستری، میانی و نهایی، کل مخازن آب آشامیدنی و خطوط انتقال آن را می‌توان به‌راحتی رنگ کرد. استفاده از رنگ اپوکسی مخازن آب نه تنها از بروز مشکلات و فرسودگی برای مخازن در آینده پیشگیری می‌کند، طول عمر استفاده از مخازن آب را نیز افزایش می‌دهد.
رنگ اپوکسی مخازن آب آشامیدنی باید مطابق استانداردهای بهداشتی جهانی مانند AWWA C210 و BS 6920 دارای تاییدیه باشند تا نشان دهند که شامل هیچ ترکیبات سمی نیستند. ویژگی‌های دیگری مانند استحکام، قدرت چسبندگی بالا و کیورینگ سریع موجب اهمیت بالای این نوع رنگ در مخازن آب شده است.
مخازن حاوی آب آشامیدنی اصولا توسط پوشش‌هایی متشکل از ترموپلاستیک یا ترموست حفاظت می‌شوند. به‌عنوان پوشش محافظتی مخازن آب معمولا از رنگ اپوکسی مخازن، پلی‌استر تقویت‌شده با الیاف شیشه‌ای و پلی‌اورتان استفاده می‌کنند که همه این پوشش‌ها در برابر آب و رطوبت بسیار مقاوم هستند، با آب حل نمی‌شوند و سرعت خشک شدن آنها پس از استفاده بسیار بالا است.
نحوه اجرای رنگ اپوکسی در مخازن
برای اجرای رنگ اپوکسی در مخازن آب شرب می‌توانید طبق مراحل زیر عمل کنید؛
-
-
سطح مورد نظر را آماده کنید.
قبل از به‌کار بردن رنگ اپوکسی، باید سطح مورد نظرتان از آلودگی، چربی و رنگ‌های قدیمی کاملا پاک و با آب شسته شود. سطوح سیمانی با واترجت پاک می‌شوند و اگر روی سطح شوره زده شده است، باید با برس تمیز شود. پس از تمیز کردن و شستشوی سطح با آب، حتما باید خشک شوند تا بتوانید رنگ را روی آن اعمال کنید
-
عوامل موثر بر غلظت رنگ را در نظر داشته باشید.
دمای محیط، ابزار رنگ‌آمیزی و نوع سطح بر میزان نسبت آب به رنگ تاثیر می‌گذارند. اگر رنگ بیش از حد غلیظ است می‌توانید با مقدار مناسب آب آن را رقیق کنید. یک روش خوب و مناسب افزایش دوام رنگ، استفاده از یک لایه لاک اکلیریک بر پایه آب است که با براق یا مات کردن سطح، جلوه آن را زیبا نیز می‌کند. پیشنهاد ما به شما این است که رنگ‌آمیزی را در محیطی که دمای آن بین ۱۰ تا ۲۲ درجه سانتیگراد است و رطوبتی کمتر از ۸۰ درصد دارد، انجام دهید. سپس باید حدود ۱۰ دقیقه صبوری به خرج دهید تا واکنش شیمیایی اولیه انجام شود.
-
تینر را اعمال کنید.
بعد تینر را اضافه کنید تا به نتیجه مطلوب خود برسید. از عواملی که به میزان تینر افزوده به رنگ تاثیر می‌گذارند می‌توان به دمای رنگ، محیط و وسیله رنگ‌آمیزی اشاره کرد. در نظر داشتن ویسکوزیته مناسب نیز موضوع مهم دیگری است که باید به آن دقت کنید.
-
دستان خود را به خوبی بشویید.
پس از اتمام رنگ‌آمیزی، دست‌ها و ابزار خود را با آب گرم و صابون بشویید. توصیه می‌کنیم از حلال وایت اسپریت برای شستشو استفاده کنید.
-
نکات مهم در اجرای رنگ اپوکسی
- برای جلوگیری از زنگ‌زدگی وسایل رنگ‌آمیزی، آنها را پس از شستشو فورا خشک کنید.
- محیط نگهداری از رنگ اپوکسی مخازن آب شرب به هیچ وجه نباید دچار یخ‌زدگی شود.
- اگر چشمتان با رنگ تماس پیدا کرد، ابتدا باید با آب فراوان آن را شستشو دهید و بعد به پزشک مراجعه کنید.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم اطلاعات مفیدی را در خصوص استفاده از رنگ اپوکسی در مخازن آب شرب در اختیارتان قرار دهیم. بر همگان روشن است که مصرف آب آشامیدنی چقدر بر سلامت ما اثر دارد. اما وقعیت این است که حفظ سلامت آب در گرو عوامل زیادی از جمله شیوه های نگهداری آن است. از آنجا که آب شرب غالبا در مخازن بزرگ نگهداری می‌شود، رعایت اصول بهداشتی در تولید این مخازن اهمیت بسزایی دارد.
پوشش این مخازن، به جهت جلوگیری از نفوذ آلاینده ها و نیز حفظ کیفیت مخزن در مقابل پوسیدگی نکته‌ای کلیدی در نگهداری صحیح آب است. لذا مهم است که متریال مناسب برای پوشش آن استفاده شود. رنگ اپوکسی گزینه‌ای مناسب برای رنگ آمیزی مخازن آب محسوب می‌شود. این نوع رنگ، لایه ای قوی در مقابل انواع آسیب های احتمالی به مخزن ایجاد و حفظ کیفیت آب داخل آن را تضمین می‌نماید. لازم به ذکر است که کاربردهای رنگ اپوکسی منحصر به این امر نیست و در بسیاری از موارد، می‌توان از این نوع پوشش بهره گرفت.
