علم روانشناسی به طور جامعی به بررسی حول تأثیرات و ویژگی های رنگ های مختلفی مانند قرمز پرداخته است. مجموعه اطلاعاتی که در روانشناسی رنگ قرمز مورد تحلیل قرار می گیرند، به کاربر اجازه می دهند کاربرد رنگ قرمز یا عوارض رنگ قرمز را بشناسند.
به طور کلی روانشناسی رنگ ها، تأثیرات آن ها را بر روی برداشت های افراد مختلف از یک رنگ به خصوص، مطالعه می کند. با این وجود که ممکن است معنا و مفهوم یک رنگ برای یک فرهنگ با دیگری متفاوت باشد، اما علم روانشناسی عمدتاً در این زمینه کارآمد است.
اثرات رنگ های در شرایط مختلفی که به تنهایی به کار روند یا در ترکیب با رنگ های دیگر باشند، متفاوت خواهد بود. برای مثال یک مربع قرمز در یک کادر سفید به سمت تیرگی می رود و درخشندگی کم تری را از نظر بیننده خواهد داشت، اما همان مربع در زمینه ای سیاه، می تواند نتیجه کاملاً متفاوت داشته باشدو گرمی و درخشش قرمز، بسیار آشکار تر باشد.
با توجه به این مثال می توان متوجه شد که با تغییراتی کوچک می توان کاربرد های مختلفی برای این رنگ تعریف کرد. در این مقاله سعی داریم تا نقش و تأثیرات این رنگ را دکوراسیون، تبلیغات و موارد دیگر، بررسی کنیم، پس همراه ما باشید.
چه رنگی را به عنوان قرمز می شناسیم؟
این رنگ طیف گسترده ای دارد و رنگ های زرشکی، شرابی، عنابی تند، کرم نارنجی،حنایی روشن یا جگری را می توان از این دسته دانست. کد رنگی دسیمال #ff0000 متعلق به رنگ قرمز بوده و در سیستم های رنگی مانند RGB یا CMYK، به این وسیله معرفی و شناخته می شود.
مدل RGB
در RGB برای به وجود آوردن رنگ قرمز لازم است درصد ترکیب هر سه رنگ سازنده یعنی قرمز، سبز و آبی به شکل زیر باشد:
RED: %100, GREEN: %0, BLUE: %0
همان طور که می دانید از RGB برای تشکیل رنگ در نمایشگر های مختلف استفاده می شود. نمایشگر گوشی های تلفن همراه، لپ تاپ یا تلویزیون ها همگی از این روش برای نمایش رنگ های مختلف استفاده می کنند.
ترکیب این سه رنگ می توانند رنگ های مختلفی را به وجود بیاورند، اما برای نمایش قرمز خالص، لازم است نسبت ها مانند فرمول یاد شده باشد. البته این موضوع برای سیستم های رنگی مختلف، متغیر خواهد بود. برای مثال در CMYK، روند کار به کلی متفاوت است که در ادامه آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
مدل CMYK
برای ایجاد این رنگ در شرایط مختلف نمی توان به طور ثابت از RGB استفاده کرد و سیستم های رنگی متنوعی وجود دارند که هر یک کاربری های متفاوتی نیز خواهند داشت. CMYK برای تشکیل رنگ بر روی کاغذ و محصولات چاپی مورد استفاده است.
در واقع تفاوت اصلی میان این دو سیستم شناخته شده و پرکاربرد، این است که RGB برای تشکیل رنگ نیاز به یک منبع نور دارد، اما CMYK در نقطه مخالف آن قرار دارد و نیازی به تابش نور برای ایجاد رنگ های مختلف ندارد.
نام CMYK از ترکیب حروف اول چهار رنگ تشکیل دهنده آن به دست آمده است. فیروزه ای، ارغوانی، زرد و سیاه، چهار رنگی اصلی در این سیستم هستند. میزان ترکیب هر یک از رنگ های یاد شده، می توانند یک ترکیب رنگی متفاوت را ایجاد کنند. قرمز نیز یکی از همین رنگ هاست که از ترکیب ۱۰۰% ارغوانی، ۱۰۰% زرد، ۰% فیروزه ای و ۰% سیاه به وجود خواهد آمد.
برای ساخت طیف های مختلف از رنگ قرمز، می توان میزان هر یک از رنگ ها را تغییر داد. برای مثال با افزوده شدن کمی از دو رنگ فیروزه ای یا سیاه یک رنگ هم خانواده با قرمز تشکیل می شود، اما درصد های بیان شده برای تشکیل یک رنگ قرمز خالص هستند.
مدل HSL
رنگ قرمز در مدل رنگی HSL مشخصات کاملاً متفاوتی با RGB یا CMYK دارد. به طور کلی برای رنگ های مختلف در این مدل درجه، میزان اشباع و درصد روشنایی را در نظر می گیرند. سه پارامتر یاد شده برای هر رنگ متغیر است و برای قرمز به شرح زیر خواهند بود:
درجه: ۰%، اشباع: ۱۰۰%، روشنایی: ۵۰%
این مدل رنگی توسط محققان گرافیک رایانه ای به منظور تطبیق بیش تر رنگ های دیجیتالی با بینایی انسان، ساخته شد و قادر است به بهترین شکل رنگ های مختلف را شبیه سازی کند.
خارج از این سه مدل رنگی پرکاربرد، رنگ قرمز را می توان به روش های طبیعی نیز تهیه کرد. برخی مواد خوراکی و معدنی را می توان برای ساخت این رنگ مورد استفاده قرار داد. تنها نکته در مورد این چنین رنگ هایی این است که به طور کامل خالص نیستند و در واقع طیف هایی از رنگ قرمز را نشکیل خواهند داد.
یکی از شناخته شده ترین مواد معدنی که مدت ها پیش برای نقاشی یا رنگ کردن از آن استفاده می شده، اکسید آهن نام دارد. آثار این ماده، در نقاشی های تاریخی به طور کامل قابل مشاهده بوده و در گذشته بسیار پرکاربرد بوده است.
روانشناسی رنگ قرمز
در روانشناسی رنگ قرمز، این رنگ به عنوان یکی از گرم ترین رنگ ها شناخته می شود. تأثیرات این رنگ بر احساسات یا فعالیت های ذهنی و فیزیکی بدن انسان، همگی در مباحث روان شناسی مورد بررسی قرار می گیرند.
طبق تحقیقات انجام شده، به کار بردن رنگ قرمز در لباس یا برای رنگ آمیزی اجسام، می تواند انرژی فرد را افزایش داده و باعث بهبود اعتماد به نفس او شود. هم چنین برای بیان احساسات شدید و عمیق مانند خوشحالی از این رنگ بسیار استفاده می شود.
معنای رنگ قرمز در روان شناسی
در روان شناسی، این رنگ به عنوان محبوب ترین رنگ در روابط عاشقانه و به منظور بیان احساسات شناخته می شود. البته جنبه های مختلف اثرات این رنگ در ادیان و ملت ها نیز در روانشناسی رنگ قرمز تحلیل می شوند.
برای مثال در کشور خودمان در مراسم های عزاداری پوشیدن لباس قرمز یک کار ناپسند به حساب می آید. کشور های اروپای غربی و آمریکای شمالی نیز عمدتاٍ در ترسیم های خود از قرمز برای رنگ آمیزی دم شیطان استفاده می کنند.
البته این مثال ها دلیلی بر این نخواهند بود که بار معنایی و روان شناسی این رنگ در همه نقاط دنیا منفی خواهد بود. برخی تداعی ها در مورد این رنگ، مربوط به فرهنگ ملت ها خواهد بود که مثال هایی را در این رابطه مشاهده کردید. بعضی دیگر اما فراتر از مرز فرهنگ های یک ملت هستند و جنبه ای جهانی دارند.
برای مثال یکی از تأثیراتی که به صورت جهانی در مورد این رنگ به اثبات رسیده، این است که بسیار در برانگیخته شدن احساسات افراد موثر خواهد بود. روان شناسی این رنگ نشان می دهد که در صورت مشاهده آن اثراتی بر بدن انسان خواهد داشت که افزایش متابولیسم، ضربان قلب یا بالا رفتن فشار خون را شامل می شود.
این رنگ نمادی از تمایل شدید و اشتیاق به چیزی یا کاری است. رنگ عشق، شجاعت و جنگ شعار اصلی و بیانگر این رنگ خواهد بود. روان شناسی رنگ ها ثابت کرده که استفاده از این قرمز برای افراد خجالتی بسیار مناسب خواهد بود و در افزایش ارتباط اجتماعی آن ها به شدت موثر خواهد بود.
اثرات مختلف رنگ قرمز
علم روان شناسی تمام جنبه های مختلف را برای رنگ های مختلف، تحلیل می کند. عوارض رنگ قرمز یا اثرات مثبتی که بر افراد می گذارند، می توانند در مشخص کردن کاربرد های آن نیز بسیار کارآمد و مفید باشند.
به طور کلی می توان تأثیرات این رنگ را به دو دسته مثبت و منفی تقسیم بندی کرد. جنبه های مثبت در مورد قرمز این است که بیان گر عشق، قدرت، اعتماد به نفس، تحرک، توجه، هیجان یا اراده و اشتیاق است. در موارد بسیاری می توانید اثرات مثبت این رنگ را مشاهده کنید.
برای مثال در روز ولنتاین، استفاده های بسیاری از این رنگ را می توان مشاهده کرد. در مثالی دیگر برای طراحی و دوخت لباس های ورزشی در رویداد های جهانی از قرمز استفاده می شود، چرا که انرژی و اعتماد به نفس را در بینندگان و فرد در حال مسابقه افزایش می دهد.
جنبه های منفی نیز برای این رنگ وجود دارند که در کشور های مختلف و فرهنگ های متفاوت، متغیر خواهد بود. به طور کلی در جنبه های منفی برای قرمز می توان به پرخاشگری، ترس، خطر، استرس، هشدار یا تسلط، اشاره کرد.
عمده کاربردهای رنگ قرمز
کاربرد رنگ قرمز یا توجه به اثرات مثبت و منفی ای که دارد، مختلف است. اعتقادات فرهنگی نیز بر حوزه کاربری این رنگ تأثیر خواهند داشت. جهانی تر شدن و افزایش ارتباطات میان کشور ها باعث شده تا این اثرات فرهنگی از پیش کم رنگ تر شوند و عمدتاً رنگ قرمز را به عنوان یک رنگ شاد که به شدت جلب توجه می کند، می شناسند.
با توجه به همین ویژگی که قرمز بیش از رنگ های دیگر توجه افراد را جلب می کند، کاربری هایی برای آن به وجود آمده که از این خصوصیت بهره می برند. برای مثال در ساخت آژیر های خطر آمبولانس یا ماشین های آتش نشانی از قرمز استفاده می شود تا در کوتاه ترین زمان خودرو های اطراف متوجه حرکت خودرو امدادی شوند.
با توجه به اثراتی که قرمز بر کارکرد بدن انسان دارد و باعث ایجاد گردش خون بالاتر یا افزایش متابولیسم می شود، کاربری های متنوعی برای آن تعریف می شود. برای مثال در صنعت مواد غذایی و فست فودها یا رستوران ها، از این رنگ برای ایجاد اشتها و تحریک برای خرید محصولات استفاده می شود.
برای طراحی و تولید تابلو های علائم راهنمایی رانندگی نیز از رنگ قرمز استفاده می شود. دلیل اصلی برای این کاربری همان ویژگی جلب توجه و وضوح بیش تر برای دیدن در شرایط مختلف آب و هوایی است که قابلیت تشخیص بالاتری برای تابلوها را به همراه خواهد داشت.
عموماً برای استفاده از این رنگ، آن را به تنهایی به کار نمی برند و از ترکیب هایی که با این رنگ هم خوانی دارند استفاده می شود. رنگ های طوسی، مشکی، سفید، آبی، سورمه ای یا سبز را می توان با قرمز در کاربری های مختلف به کار برد.
جنبه های مختلف روانشناسی رنگ قرمز
کاربری های متفاوتی که برای قرمز تعریف شده اند، باعث می شوند تا در روانشناسی رنگ قرمز مباحثی متنوعی وجود داشته باشد. هر یک از این دسته ها تعاریف متفاوتی را از این رنگ ارائه می دهند. در ادامه چند مورد از مهم ترین جنبه های کاربرد این رنگ را مورد بررسی قرار می دهیم.
رنگ قرمز در دکوراسیون
بیش از هر المان دیگری در طراحی دکوراسیون منزل یا محل کار، رنگ ها اهمیت دارند. رنگ قرمز یک رنگ جسورانه است که می تواند باعث افزایش سطح انرژی در محیط شود. یکی از اصلی ترین دلایل برای استفاده از رنگ قرمز در دکوراسیون این است که توجه را به یک نقطه خاص جلب کنید.
این رنگ با احساسات درآمیخته شده و باعث می شود تا فضا در ذهن شخص برای مدت طولانی باقی بماند. از طرفی به دلیل طیف گسترده ای که برای آن وجود دارد می توان از ترکیب های متنوعی برای به وجود آوردن جذابیت استفاده کرد.
روانشناسی رنگ قرمز در طراحی نشان می دهد در طراحی های قدیمی تر از رنگ قرمز روشن و خالص، کم تر استفاده می شده و عموماً تناژ های شرابی و تیره آن به کار می رفته است. در طراحی های نوین اما این رنگ را در ترکیب با عناصر خنثی به کار می برند که تأثیر بیش تری بر بیننده خواهند داشت.
رنگ قرمز در تبلیغات
اثرات اولیه افراد نسبت به یک رنگ می توانند در تعیین کاربری های آن ها بسیار موثر باشند. قرمز یک رنگ گرم و زنده است که می تواند بیش از هر رنگ دیگری توجه بیننده را به خود جلب کرده و او را وادار به تماشا کند. این ویژگی برای قرمز باعث شده تا کاربری های متنوعی داشته باشد.
صنعت تبلیغات به درستی متوجه این موضوع شده و به شکل بهینه از قرمز در طراحی های خود استفاده می کند. برندهای کوچک و بزرگ زیادی وجود دارند که سعی دارند به کمک این رنگ خود را معرفی کنند و در واقع آن را به عنوان رنگ معرف خود در میان کاربران به کار می برند.
برای مثال مک دونالد که یک فست فو زنجیره ای بسیار گسترده است و در نقاط مختلف دنیا نمایندگی دارد، از رنگ قرمز در لوگوی خود استفاده کرده است. علاوه بر پس زمینه لوگو، مک دونالد در طراحی داخلی شعب خود نیز به میزان زیادی از رنگ قرمز استفاده می کند.
رنگ قرمز در مد و پوشاک
شاید به این موضوع دقت نکرده باشید، اما رنگ لباس ها به طور ناخودآگاه می توانند در روحیات و احساسات شما و افرادی که با شما در تماس هستند، اثر بگذارند. برای مثال رنگ قرمز هم می تواند باعث ایجاد حس خوشحالی و اشتیاق شود و هم می تواند در مواردی استرس و بی قراری را به همراه داشته باشد.
لباس های را به کار ببرید که ترکیب مناسبی از رنگ قرمز را دارا باشند و جنبه های روان شناختی مثبت این رنگ را بتوانند انتقال دهند. لباس های قرمز عموماً در میان جوانان و نوجوانان پرطرفدار است و دلیل اصلی آن هم ویژگی و اثراتی است که این رنگ بر روحیات انسان دارد.
روانشناسی رنگ قرمز در لباس می تواند به شما در انتخاب یک تیپ جذاب و معقولانه کمک کند. طیف های روشن یا تیره این رنگ را می توان با رنگ های هم خوان و مناسب ترکیب کرد.
رنگ قرمز در شخصیت شناسی
یکی از شاخص ترین مباحث در روان شناسی این رنگ، بررسی روحیات و مدل شخصیتی افرادی است که از رنگ قرمز به مقدار زیاد استفاده می کنند و به آن علاقه نشان می دهند.
تحقیقات نشان می دهند افرادی که لباس های قرمز را زیاد استفاده می کنند یا علاقه شدیدی به آن دارند، بسیار پرانرژی و با اعتماد به نفس هستند. چنین افرادی به سرعت تصمیم می گیرند و سلطه جو و جاه طلب هستند.
یکی از مهم ترین خصوصیات رفتاری برای چنین اشخاصی، این است همیشه دوست دارند در مرکز توجه باشند. این افراد با شور اشتیاقی که از خود نشان می دهند سعی می کنند توجه اطرافیان را به خود جلب کنند. به عنوان یک مشخصه رفتاری آشکار نیز برای این افراد می توان به زود خشمگین شدن آن ها اشاره کرد.
رنگ قرمز در صنایع خوراکی
یکی از مشخصه های بارز در مورد این رنگ، افزایش اشتها است. خوراکی های که به طور کامل قرمز رنگ هستند یا از ترکیباتی با این رنگ در آن ها استفاده شده، عموماً طرفداران بیش تری دارند. مواد خوراکی زیادی وجود دارند که به صورت طبیعی این رنگ را در اختبار شما قرار می دهند.
پرطرفدار ترین آن ها گوجه فرنگی است که بسیار پرکاربرد است. فلفل دلمه ای قرمز، آلبالو، گیلاس و میوه های ترش که عموماً به این رنگ هستند را می توان مثال هایی دیگر برای خوراکی های قرمز رنگ دانست.
قرمز بودن نوشیدنی یا غذای کودکان یکی از راهکارهایی است که برای ترغیب آن ها برای خوردن استفاده می شود. در کل این رنگ باعث می شود خوراکی ها جذابیت بیش تری داشته باشند.
جمع بندی روانشناسی رنگ قرمز
رنگ قرمز یکی از پرطرفدار ترین رنگ ها شناخته می شود که با شناخت اثرات مثبت و منفی آن می توان در شرایط مناسب از آن به درستی بهره برد. روانشناسی رنگ قرمز نشان داده که بهترین موارد برای ترکیب با این رنگ، عناصر و رنگ های خنثی هستند. در نهایت می توان متوجه این موضوع شد که رنگ ها تأثیر بسیاری در شخصیت و روحیات افراد دارند. شناخت هر یک از آن ها می تواند به ما کمک کند در مورد خصوصیات رفتاری و روحیه آن ها، اطلاعات بیش تری به دست آوریم و برای برقرای ارتباط با چنین افرادی، از این داده های مفید بهره ببریم.
