شناخت تفاوت اپوکسی و رزین از این‌جهت مهم است که این روزها استفاده از این مواد در صنایع مختلف و البته ساخت مجسمه‌های و لوازم هنری، بسیار رواج پیدا کرده است. متأسفانه بسیاری از افراد این دو ماده را یکسان می‌دانند درحالی‌که باید بدانید رزین و اپوکسی تفاوت‌های بسیار زیادی با هم دارند که باعث شده حتی کاربردشان هم متفاوت باشد.
اپوکسی و رزین هر دو ماده‌های شفاف و چسبنده‌ای هستند که از ترکیبات مصنوعی تولید می‌شوند. کاربردهای گسترده این دو ماده در صنایع مختلف باعث شده تا طرف‌داران زیادی این روزها به دنبال استفاده از آنها باشند. در این میان اگر شما هم می‌خواهید از این مواد استفاده کنید، توصیه می‌کنیم ابتدا با تفاوت اپوکسی و رزین و انواع آنها آشنا شوید. با در اختیار داشتن این اطلاعات خیلی راحت‌تر میتوانید برای پروژه‌های خود، انواع رزین یا اپوکسی را انتخاب کنید.
آشنایی با انواع رزین
هنگامی که می‌خواهید از رزین در پروژه‌های خود استفاده کنید، احتمالاً برای انتخاب نوع آن سردرگم خواهید شد. برخی افراد می‌گویند که رزین انواع بسیار متنوعی دارد و همین موضوع به نظر دردسرساز می‌رسد. باید اشاره کنیم که در واقعیت، تعداد انواع رزین‌هایی که بتوانید برای مصارف ساختمانی یا مصارف دیگری به کار ببرید، تنها به ۴ نوع خاص محدود می‌شود. اگر علاقمندید تا در این رابطه اطلاعات بیشتری کسب کنید میتوانید به مطلب دیگر با عنوان رزین چیست مراجعه کنید.
باتوجه‌به این توضیحات در کل ۴ نوع رزین وجود دارد که قابلیت استفاده دارند. این مواد از نظر ساختار بهینه شده‌اند تا برای مصارف گوناگونی مناسب باشند. برای آشنایی بیش‌تر شما در ادامه این مطلب، این ۴ نوع رزین را بررسی خواهیم کرد.
رزین پلی‌استر
یکی از انواع رزینهای مصنوعی، رزین پلی‌استر نام دارد. این ماده به همراه کاتالیستش، علاوه بر سمی بودن، بوی بسیار نامطبوعی هم دارند. جالب است بدانید این ماده در برابر اشعه uv مقاومت چندانی ندارد و همین موضوع یکی از نقطه‌ضعف‌های آن است.
رزین اپوکسی
بر خلاف رزین پلی‌استر، رزین اپوکسی مایع کاملاً شفاف، زردرنگ و بدون بو است. در مورد این ماده باید بدانید که ممکن است در ترکیب با ماده سخت‌کننده‌اش، ترکیب‌های آلرژی‌زایی را برای انسان ایجاد کنند. رزین اپوکسی هم مانند رزین پلی‌استر از جمله پلاستیک‌های ترموست است. این مواد پس از گرما دیدن، سخت می‌شوند و دیگر نمی‌توان آنها را مانند قبل ذوب کرد.
رزین پلی‌اورتان
اصولا نام این رزین که می آید افراد رنگ پلی اورتان را نیز در خاطر می آورند. اما به لحاظ ماهیت این دو بسیار باهم متفاوتند. این ماده به‌شدت چسبناک و غیرقابل‌حل در آب است. برای تهیه این نوع رزین دو منبع طبیعی و مصنوعی وجود دارد، اما باید اشاره کنیم که این ماده بیش‌تر از طریق مصنوعی تولید و در بازار عرضه می‌شود. بالابودن ویسکوزیته این رزین، باعث شده تا کاربردهای به خصوصی داشته باشد. همچنین این ویسکوزیته بالا به دلیل وجود پلیمرهای چسبنده‌ای است که در آن وجود دارند.
اپوکسی اکریلات
زمانی که رزین اپوکسی خالص با پلی‌استر ترکیب شود، اپوکسی اکریلات تولید خواهد شد. در بیان دیگری میتوان گفت که اگر رزین اپوکسی استری شود، اپوکسی اکریلات به دست خواهد آمد. این ماده برای استفاده، ویژگی‌های مثبت بیشتری از سایر رزینها دارد و همین موضوع باعث شده تا طرف‌داران زیادی داشته باشد. در مورد اپوکسی اکریلات باید بدانید که ضریب کوچک‌شدن بیشتری نسبت به دیگر رزینها دارد.
تفاوت اپوکسی و رزین در چیست؟
شناخت تفاوت اپوکسی و رزین کمک می‌کند که بتواند در مواقع لزوم گزینه درست را باتوجه‌به نوع کاربرد و شرایط پروژه انتخاب کنید. برای درک تفاوت اپوکسی و رزین شما میتوانید از پارامترهای متنوعی کمک بگیرید که در ادامه این مطلب به بررسی آنها می‌پردازیم.
همان‌طور که مشاهده کردید، ۴ نوع اصلی از رزینها این روزها در بازار برای خرید در دسترس هستند. برخی از این موارد در صنایع بزرگ و کارخانه‌ها کاربرد دارند و شناخت خصوصیاتشان چندان کارایی خاصی ندارد. ازاین‌رو تصمیم داریم تا در ادامه مطلب به بررسی تفاوت‌های رزین ریختهگری و رزین پوشش اپوکسی بپردازیم.
همان‌طور که از نام این دو پیداست، رزین پوشش اپوکسی را عموماً به‌عنوان یک‌لایه پوشش روی سطوح مختلف اجرا میکنند درحالی‌که از رزین ریختهگری برای ساخت قالب‌ها و مجسمه‌ها استفاده می‌شود. مهم‌ترین تفاوت این دو ماده در واقع همین کاربردشان است، اما اگر می‌خواهید اطلاعات دقیق‌تر دراین‌رابطه داشته باشید، با ما در ادامه همراه شوید.
۱. حداکثر عمق ریختن
طبق توصیه سازندگان بیش‌تر رزینهای رنگ اپوکسی ، بهتر است این مواد را نهایتاً برای عمق‌های ۳.۵ تا ۴.۵ سانتی‌متری استفاده کنید. این عمق کمک می‌کند بتوانید بهینه‌ترین حالت رزینهای پوششی را اجرا کنید. دقت داشته باشید که اگر از رزینهای پوششی برای عمق‌های بیش‌تر استفاده کنید، ممکن است عمل پخت بسیار سریع‌تر انجام شود.
برخلاف رزین پوششی اپوکسی، رزین ریختهگری را میتوانید برای عمق‌های بسیار بیش‌تر هم بدون هیچ نگرانی‌ای به کار ببرید. باتوجه‌به این توضیحات برای پرکردن قالب‌ها و ساخت اشیا حجم‌دار، بهتر است از رزین ریختهگری استفاده کنید.
۲. ضخامت یا ویسکوزیته مواد
در ادامه بررسی تفاوت اپوکسی و رزین به شناخت تفاوت ویسکوزیته رزین پوشش اپوکسی و رزین ریختهگری می‌رسیم. از میان این دو، رزین ریختهگری ویسکوزیته کم‌تری دارد و به همین دلیل لایه‌ای اجرا شده آن، ضخامت کم‌تری خواهند داشت. این در حالی است که رزین پوشش اپوکسی به دلیل دارابودن ویسکوزیته بالا، دارای ضخامت بیشتری خواهد بود.
پایین‌بودن ویسکوزیته رزین ریختهگری در هنگام استفاده به‌عنوان پوشش می‌تواند تا حدودی دردسرساز باشد؛ چرا که این ماده تمایل دارد از طرفین به سمت پایین بریزد و باید برای کنترل آن از قالب استفاده کنید.
۳. زمان پخت
زمان تقریبی پخته‌شدن رزین ریختهگری تقریباً دوبرابر رزین پوشش اپوکسی خواهد بود. برای رزینهای ریختهگری شما باید حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان برای پخته‌شدن اختصاص دهید، درحالی‌که این بازه برای رزین پوشش اپوکسی چیزی بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت خواهد بود. تفاوت اپوکسی و رزین ریختهگری اینجاست که رزین پوشش اپوکسی را میتوان بعد از حدود ۲۰ دقیقه، لمس کرد، درحالی‌که برای لمس رزین ریختهگری باید حداقل ۱۸ ساعت صبر کنید.
۴. زمان پردازش
دقت کنید که نباید زمان پردازش را با زمان پخت اشتباه بگیرید. زمان پردازش در واقع مدت زمانی است که طول می‌کشد تا رزین شما حالت ژله‌ای به خود بگیرد. دقت کنید که عموماً دشواری کار شما از این مرحله شروع می‌شود و باید بیش‌تر حواستان به رزین باشد. همان‌طور که اشاره کردیم، رزین پوشش اپوکسی را میتوان پس از ۲۰ دقیقه لمس کرد، این زمان در واقع همان بازه پردازش رزین است.
این بازه زمانی برای رزین ریختهگری به‌مراتب بیش‌تر است. دقت کنید که مدت‌زمان ۲۰ دقیقه‌ای پردازش رزین پوشش اپوکسی می‌تواند کم‌تر هم شود. اگر در روزهای گرم از این رزین استفاده کنید یا پیش‌ازاین تصمیم به ریختن رزین بگیرید، آن را برای مدت طولانی رها کرده باشید، احتمالاً زمان پردازش کوتاه‌تری خواهید داشت.
۵. سختی
در نگاه اول ممکن است به نظر برسد که میزان سختی، رزین پوشش اپوکسی از رزینهای ریختهگری بیش‌تر است، اما باید توجه کنید که به طور دقیق نمی‌توان این موضوع را مشخص کرد. دلیل این موضوع هم قابلیت تغییر میزان ماده سخت‌کننده در رزین ریختهگری است. در واقع شما میتوانید با تغییر میزان ماده سخت‌کننده در ترکیب رزین ریختهگری، باعث سخت‌تر شدن آن شوید. باتوجه‌به تفاوت اپوکسی و رزین پیش از خرید هرکدام از این محصولات، حتماً بررسی کنید که رزین موردنظر برای کار شما مناسب باشد.
۶. نسبتهای اختلاط
دقت کنید که میزان ترکیب مواد مختلف در رزینها روی خواص آنها و ویژگیهایی مانند زمان پخت و پردازش اثر میگذارند. عموماً رزینهای ریختهگری را میتوان با نسبت اختلاط ۳:۱، ۲:۱ یا ۱:۱ آماده کرد. این در حالی است که رزین پوشش اپوکسی را عمدتاً با نسبت اختلاط ۱:۱ آماده میکنند. امکان تغییر نسبت اختلاط در رزین ریختهگری باعث شده تا این ماده برای کاربران جذابیت و البته کاربرد بیشتری داشته باشد.
۷. مقاومت UV
یکی از پارامترهای مهم در بررسی تفاوت اپوکسی و رزین، میزان مقاومتشان در برابر اشعه UV است. جالب است بدانید که هیچ‌کدام از رزین پوششی یا رزین ریختهگری برای استفاده در محیط‌های بیرونی و در معرض آفتاب توصیه نمی‌شوند. حال از بین این دو، رزین پوشش اپوکسی میزان مقاومت کم‌تری در برابر اشعه UV دارد و در مدت‌زمان کوتاه‌تری رنگش رو به کدری و زردی خواهد رفت.
۸. مقاومت گرمایی
در مورد رزین پوشش اپوکسی و رزینهای ریختهگری باید بدانید که هیچ یک چندان در مقابل حرارت بالا مقاوم نیستند. میتوانید برخی از انواع رزینها را در بازار پیدا کنید که مقاومت گرمایی بالایی دارند، اما بدانید که هزینه خریدشان بسیار بیش‌تر از حالت معمول خواهد بود. رزینهای پوششی و ریختهگری عموماً در بازه دمایی ۱۱۰ تا ۱۵۰ درجه فارنهایت شروع به نرم‌شدن میکنند، ازاین‌رو بهتر در شرایطی که این مواد در معرض حرارت بالا قرار می‌گیرند، از آنها استفاده نکنید.
۹. امکان تولید حباب
در ادامه بررسی تفاوت اپوکسی و رزین به بخش میزان احتمال تولید حباب در آنها می‌رسیم. توجه کنید که این احتمال برای هر دو این مواد تقریباً یکسان است و بیش‌تر بستگی به این دارد که لایه اجرا شده از آنها چه ضخامتی داشته باشد. برای لایه‌های ضخیم از رزین پوششی یا ریختهگری، احتمال ایجاد حباب بیش‌تر خواهد بود؛ بنابراین اگر می‌خواهید حباب‌های کم‌تری ایجاد شوند، بهتر است رزین را در لایه‌های نازک اجرا کنید.
آشنایی با انواع دیگر رزین اپوکسی
شناخت تفاوت اپوکسی و رزین برای استفاده از هر کدام آنها ضروری است و اگر پیش از خرید این اطلاعات را نداشته باشید، طبیعتاً با مشکل مواجه خواهید شد. تا اینجا تفاوت رزین پوششی و رزین ریختهگری را بررسی کردیم، در ادامه اما می‌خواهیم انواع دیگر رزینها را بهتر معرفی کنیم تا با نقاط قوت و ضعفشان آشنا شوید.
رزین پلی‌اورتان
یکی از بهترین انواع رزین‌هایی که میتوانید در پروژه‌های مختلف از آن استفاده کنید، رزین پلی‌اورتان است. در ادامه با هم چند مورد از نقاط قوت و ضعف این ماده را بررسی می‌کنیم.
| نقاط ضعف | نقاط قوت |
| در هنگام پخت، بوی نامطبوعی تولید می‌کند | در زمان کوتاهی سفت می‌شود |
| برای مقاومت در برابر UV نیاز به افزودنی دارد | پردازش و مخلوط‌کردن آن بسیار آسان است |
| به رطوبت حساسیت زیادی دارد | انتخاب مناسبی برای پرکردن قالب است |
| چسب این رزین به‌اندازه رزین اپوکسی قوی نیست | میتوان از آن برای ریختهگری استفاده کرد |
| پس از خشک‌شدن نمی‌توان آن را جوش داد | پس از پخت، مقاومت گرمایی بالایی دارد |
رزین پلی‌استر
یکی از پرکاربردترین انواع رزین، رزین پلی‌استر است که در کارهای چوبی و همچنین صنایع مختلف قابل‌استفاده خواهد بود. برای شناخت بهتر این رزین در ادامه نقاط قوت و ضعفش را بررسی کرده‌ایم.
| نقاط ضعف | نقاط قوت |
| مخلوط‌کردن آن دشوار است | در مقابل آب و بسیاری از مواد شیمیایی مقاومت دارد |
| به‌راحتی به سطوح زیرین نمی‌چسبد | مقاومتش در برابر حرارت نسبتاً خوب است |
| بوی بسیار تند و نامطبوعی دارد | میزان انقباضش در حین پخت، بسیار کم است |
| استحکام آن حتی پس از پخت به‌اندازه رزین اپوکسی نیست | در مقابل شرایط آب‌وهوایی گوناگون مقاومت بسیار خوبی دارد |
| ماهیت بسیار سمی دارد و برای کار با آن باید از تجهیزات ایمنی استفاده کرد | قیمت بسیار مقرون به صرفه‌ای دارد |
اپوکسی اکریلات
اگر به دنبال ماده‌ای هستید که تمام ویژگی‌های مثبت انواع رزینها را داشته باشد، باید به سراغ اپوکسی اکریلات بروید. در ادامه چند مورد از ویژگی‌های این ماده را بررسی می‌کنیم:
- این ماده عموماً با استفاده از نور فرابنفش خشک می‌شود و نیاز به حرارت اتاق ندارد.
- مدت‌زمان پخت این نوع رزین به نسبت انواع دیگر بسیار کوتاه‌تر است.
- پس از خشک‌شدن کامل، از همه انواع رزین محکم‌تر خواهد بود.
- این ماده در برابر ترکیبات شیمیایی و اسید‌ها، مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می‌دهد.
نتیجه‌گیری
انواع مختلف رزینها کاربردهای مختلفی دارند و شما پیش از استفاده باید از این موضوع آگاه باشید. بهترین راه تسلط به این موضوع، تفاوت شناخت تفاوت اپوکسی و رزین خواهد بود. توجه کنید که عمده‌ترین تفاوت اپوکسی و رزینها در نوع کاربردشان است. برای مثال بهترین عملکرد رزین ریختهگری زمانی است که از آن برای قالب‌گیری استفاده کنید. از طرف دیگر رزینهای پوششی را بهتر است در لایه‌های نازک برای محافظت از سطوح به کار ببرید.
باتوجه‌به همه این توضیحات پیش‌ازاین که یکی از انواع رزین یا اپوکسی را خریداری کنید، حتماً به ویژگی‌های آنها مانند زمان پخت، میزان مقاومت گرمایی یا نسبت اختلاطشان توجه کنید؛ چرا که از این طریق میتوانید انتخاب عاقلانه و درستی داشته باشید. همچنین شما میتوانید جهت خرید و اطلاع از قیمت رزین با کارشناسان ما در رنگ تهران در ارتباط باشید.
